Covıd-19 Pandemi Sürecinin Türkiye’deki Özel Hastanelerin Finansal Yapısına Etkilerinin Araştırılması

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın ana amacı Covid-19 pandemisinin özel hastanelerin gelir gider tabloları üzerindeki etkilerini detaylı olarak incelemektir. Bununla birlikte sağlık harcamaları içerisinde önemli bir paya sahip olan özel hastanelerin genel ve finansal yapılarını anlayarak gelir kaynakları ve gider kalemleri hakkında fikir sahibi olmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada bir nitel araştırma yöntemi olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda veriler temalara ayrılmış, özetlenmiş, temalar arası ilişkiler kurulmuş, verilerin sonuçları ve değişim oranları tablo ve grafikler ile gösterilerek yorumlanmıştır. Türkiye’nin farklı bölge ve illerinde faaliyet gösteren altı özel hastanenin 2018-2019-2020-2021 yıllarına ait gelir gider tabloları analiz edilmiştir. 2018-2019 yılı ortalamaları pandemi öncesi dönem ve 2020-2021 verilerinin ortalamaları pandemi dönemi verileri olarak kabul edilmiştir. Çalışma kapsamında yer alan özel hastanelerin gelir tabloları içerisinde yer alan gelir kaynakları ve gider türleri nominal ve reel olarak hesaplanmış ve değişimler oran analizi yöntemiyle gösterilmiştir. Bulgular: Çalışmada 2018-2019 yıllarını kapsayan pandemi öncesi dönem ve 2020- 2021 yıllarını kapsayan pandemi döneminin nominal ve reel verileri ile gelir gider tabloları incelenmiştir. Enflasyondan arındırılmış reel değerlere ulaşabilmek için 2018 yılı baz yıl kabul edilmiş ve 2019, 2020, 2021 yılları nominal verileri reel dönüşüm katsayısı ile çarpılmıştır. Reel değerler ile incelendiğinde pandemi döneminde çalışmaya konu olan altı hastane için ayaktan hizmet sayıları tüm hastaneler için düşerken ayaktan hizmet gelirlerinin üç hastanede azaldığı, üç hastanede arttığı tespit edilmiştir. Yatan hizmet bulgularında ise yatan hizmet sayıları bir hastanede artış gösterirken diğer beş hastanede düşmüştür. Yatan hizmet reel gelirleri ise bir hastanede düşerken beş hastanede artmıştır. Hasta başı ortalama gelirleri ayaktan hastalar için tüm hastanelerde artmış, yatan hastalar için bir hastanede azalırken beş hastanede artmıştır. Ödeyici tipine göre bulgular incelendiğinde yurtdışı, sosyal güvenlik kurumu, özel sağlık sigortası, anlaşmalı kurum hastaları ve cepten ödeme yapan cari gelir gruplarında hastaneler arası artış ve azalış yönünde değişiklik göstermiştir. Tamamlayıcı sağlık sigortalı hasta gelirlerinin IV tüm hastanelerde artış gösterdiği tespit edilmiştir. Altı hastanenin gider kalemleri incelendiğinde ise ilaç sarf, insan kaynakları, doktor giderlerinin toplam giderler içindeki payının oldukça yüksek olduğu, reel veriler ile ilaç sarf giderlerinin iki hastanede düşerken dört hastanede arttığı görülmüştür. Personel ve doktor giderlerinden oluşan insan kaynakları giderlerinin pandemi döneminde enflasyonun altında bir seyir izleyerek reel olarak düştüğü tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmanın sonucunda pandemi döneminde pandemi öncesi döneme göre çalışmaya konu olan hastaneler için toplam hizmet gelirleri ve toplam hizmet giderleri artış göstermiştir. Dört hastanenin gelir artışları gider artışlarından fazla olurken iki hastanenin gider artış oranı gelir artış oranından fazla olmuştur. Araştırmanın bulguları ışığında yaşanılan pandemi döneminde olduğu gibi gelecekte ortaya çıkabilecek sağlık alanındaki kriz dönemleri için görüş ve önerilerde bulunulmuştur.

The main purpose of this study is to evaluate in detail the effects of the Covid19 pandemic on the income and expense statements of private hospitals. In additionally focus on to income sources and expense items by understanding the general and financial structures of private hospitals, which have the significant value of the total health expenditures. Material and Method: The document analysis method, which is a qualitative research method, was used in the study. In this context, the data were divided into themes, summarized, relations between the themes were established, and the results and rates of change of the data were interpreted by showing them with tables and graphics. The income and expense tables of six private hospitals operating in different regions and provinces of Turkey for the years 2018-2019-2020-2021 were analyzed. The averages of 2018-2019 were accepted as the pre-pandemic period and the averages of the 2020-2021 data were accepted as the pandemic period data. Income sources and expenditure types included in the income statements of private hospitals within the scope of the study were calculated in nominal and real terms, and the changes were shown by the ratio analysis method. Results: In the study, nominal and real data and income and expense tables for the pre-pandemic period covering the years 2018-2019 and the pandemic period covering the years 2020-2021 were evaluated. In order to figure out real values adjusted for inflation, 2018 was accepted as the base year and the nominal data for 2019, 2020 and 2021 were multiplied by the real conversion coefficient. When analyzed with real values, it was determined that while the number of outpatient treatments decreased in all hospitals for the six hospitals that were the subject of the study during the pandemic period, outpatient treatment revenues decreased in three hospitals and increased in the other three hospitals. In inpatient service findings, while the number of inpatient services increased in one hospital, it decreased in the other five hospitals. Real revenues of inpatient services decreased in one hospital and VI increased in other five hospitals. Average income per patient increased in all outpatient hospitals, decreased in one hospital inpatients and increased in other five hospitals. When the findings are analyzed according to the variety of payers, it shows that there is an increase and decrease among the hospitals abroad, social insurance institution, private health insurance, contracted institution patients and out-of-pocket current income groups. It was determined that there was an increase in the income of patients with complementary health insurance in all hospitals. When the expenditure items of the six hospitals are examined, it is seen that the share of drug expenditures, human resources and physician expenditures in total expenditures is quite high. It was determined that human resources expenses, consisting of personnel and doctor expenses, remained below the inflation rate and declined in real terms during the pandemic period. Conclusions: As a result of the study, total service revenues and total service expenses for the hospitals that were the subject of the study increased during the pandemic period compared to the pre-pandemic period. While the income increase of four hospitals was higher than the increase in expenses, the expense increase rate of the other two hospitals was higher than the income increase rate. In the light of the findings of the research, opinions and suggestions were made for the crisis periods in the field of health care that may arise in the future, such as the pandemic period.