Necati Öner ve Karl Popper’da Eleştirel Rasyonalizm

Abstract

Eleştirel rasyonalizmin bilimlerde kullanılması Antik Yunan dönemine kadar gitse de bilimsel bir yöntem olarak ortaya çıkması Karl Popper ile gerçekleşmiştir. Popper’a göre bilimin yöntemi eleştirel, yanlışlamacı ve tümdengelimsel olmalıdır. Onun eleştirel rasyonalizm bağlamında ortaya koymuş olduğu bu ilkeler felsefeye ait ilkelerdir. Necati Öner ülkemiz de eleştirel düşünce üzerine söz söylemiş nadir düşünürlerden biridir. O eleştirel düşünceyi, felsefesi içerisinde teorik olarak temellendirdiği gibi günlük hayatında da yaşamına dahil etme çabasında olmuştur. Öner’in eleştirel düşünce üzerine söylediklerini incelediğimiz de onun temel noktalarda eleştirel rasyonalizmin kurucusu Popper’ın düşüncesi ile benzeşen yönlerinin olduğunu görmekteyiz. Her ne kadar sistemleşmesi Popper ile gerçekleşse de eleştirel düşünce bilimlerin gelişimi açısından her zaman önemli olmuştur. Konunun hem bilim hem de felsefe açısından önem arz etmesi bu çalışmayı yapmamızın ilk nedenidir. Bu çalışmayı yapmamızın ikinci nedeni eleştirel rasyonalizmi sistematik bir şekilde ilk defa Popper’ın ortaya koymuş olmasıdır.” Popper’ın sistemleştirdiği şekilde eleştirel düşünce bilim için ne ifade etmektedir?” sorusu bizi bu çalışmaya yöneltmiştir. Necati Öner’in felsefesinde eleştirel düşünceye büyük önem vermesi, eleştirel rasyonalizm bağlamında Popper ile benzerlik içeren düşüncelerinin bulunması ve ülkemizin önde gelen düşünürlerinden olması sebebiyle onun felsefi mirasını anlamaya ve anlatmaya yönelik duyduğumuz istek ise bizi bu çalışmaya yönelten asıl neden olmuştur.

Although the use of critical rationalism in sciences goes back to ancient Greece, its emergence as a scientific method was realized with Popper. According to Popper, the method of science should be critical, falsificationist and deductive. These principles, which he put forward in the context of critical rationalism, are principles of philosophy. Necati Öner is one of the rare thinkers who spoke about critical thinking in our country. He has tried to include critical thinking in his daily life as well as theoretically grounding it in his philosophy. When we examine what Öner said on critical thinking, we see that he has similar aspects with the thought of Popper, the founder of critical rationalism. Although its systematization took place with Popper, critical thinking has always been important for the development of sciences. The fact that the subject is important in terms of both science and philosophy is the first reason for us to do this study. The second reason we do this work is that Popper systematically introduced critical rationalism for the first time.” What does critical thinking mean to science, as Popper systematized it? This question led us to this study. Since Necati Öner attaches great importance to critical thinking in his philosophy, has similar thoughts with Popper in the context of critical rationalism, and is one of the leading thinkers of our country, our concern for understanding and explaining his philosophical legacy has led us to this study.