1989 yılında Avrupa Konseyi tarafından kurulan Eurimages’ın temel amacı
ortak, tek bir Avrupa kültürünün korunup yaygınlaştırılmasıdır. Sanat; tarih
boyunca din, devlet, aristokrasi ve sivil toplum tarafından himaye görmüştür;
halihazırda da bu himayelerden en az biri sayesinde varlığını devam
ettirebilmektedir. Sinema, bu sanatlar içerisinde, kültürden hem beslenip hem onu
yeniden üretmesiyle güçlü bir yapıya sahiptir ve maliyetinin büyüklüğü açısından
en güvenilir destekçi olarak devletler ön plana çıkmaktadır. Bu açıdan bakıldığında
konuların seçilmesi, temsil edilen örnekler ve oluşturulan gündem, kültürün
korunması aktarılması ve biçimlendirilmesinde büyük önem arz etmektedir.
Çalışmanın temel amacı, Avrupa Birliği hedefi açısından önemsenen, küreselleşme
sürecine ve Amerikan sinemasına Eurimages’la kültürel bir karşı koyuşu da içerdiği
kabul edilen bu himayenin artı ve eksilerinin belirlenmesine katkı sağlamaktır. Bu
konuyla ilgili literatür incelendiğinde Türk sinemasında Eurimages’la birlikte
filmlerin sayısal artışı ve niteliksel olarak, küreselleşme lehine, küresel gündeme
dair tartışmaların, temaların bir kazanım olarak sunulduğu bir yapının hâkim olduğu
gözlemlenmiştir. Eurimages destekli Türk sineması örneklerinden kimlik teması
çerçevesinde seçilen örneklem içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu
çalışmayla Türk sinemasının yapılan tercihlerle neleri gündeme aldığı, nelerden
vazgeçtiği ve özellikle nasıl bir Türk kimliğini tartışıp nihilist bir formda yeniden
inşa etmeye çalıştığı literatüre kazandırılmıştır.
Established in 1989, the The European Council of Creative Cinematographic
Audio-Joint Production of Visual Arts and Distribution Fund, or Eurimages for
short, aims to preserve and disseminate a common European culture. Art;
throughout history it has been patronized by religion, the state, aristocracy and civil
society; it is still able to continue its existence thanks to at least one of these
protections. Cinema, among these arts, has a strong structure by both feeding and
reproducing culture, and states stand out as the most reliable supporters in terms of
the size of its cost. From this point of view, the selection of the topics, the examples
represented and the agenda created are of great importance in the preservation,
transfer and shaping of the culture. The main purpose of the study is to contribute
to the determination of the pros and cons of this protection, which is considered
important in terms of the European Union goal and which is accepted to include a
cultural opposition to the globalization process and American cinema with
Eurimages. The sample selected from the examples of Turkish cinema supported
by Eurimages within the framework of the identity theme was analyzed by content
analysis method. With this study, what Turkish cinema put on the agenda with the
choices made, what it gave up and especially what kind of Turkish identity it tried
to reconstruct in a nihilistic form were brought to the literature.
