Abstract:
Bu çalışmada, sera koşulları altında farklı organik materyal ilave edilen ve azotlu gübre
uygulanan topraklarda yetiştirilen ıspanak bitkisinin (Spinacia oleracea L.) gelişimi ve
nitrat birikimi üzerine etkileri araştırılmıştır. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine
göre, 2 azotlu gübre uygulaması (gübreli, gübresiz), 3 farklı organik materyal (fındık
zuruf kompostu, hayvan gübresi ve zenginleştirilmiş kompost), dört farklı doz, (% 0,
% 2, % 4, % 8, hacimsel olarak), ve 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ispanak bitkisi
gelişimini tamamladığında hasat edilmiş, yaprak sayısı, sap uzunluğu, yaprak aya en ve
boyu, renk değerleri, yaş ve kuru ağırlıkları ile yaprakta azot, nitrat, fosfor ve potasyum
kapsamları belirlenmiştir.
Topraklara azotlu gübre uygulaması ve farklı oranlarda organik materyaller karıştırılması
ıspanak bitkisinin gelişimini desteklemiştir. Organik materyallerden zenginleştirilmiş
kompostun % 8 oranında karıştırılması ile ortalama yaprak sayısı 23.45 adet, sap
uzunluğu 5.70 cm, yaprak aya eni 4.38 cm, yaprak aya boyu 5.21 cm, yaş ağırlık 36.17 g
ve kuru ağırlık 5.47 g ile en yüksek değerleri vermiştir.
Azotlu gübre uygulaması bitkinin yaprak azot ve fosfor içeriği üzerine bir etki
oluşturmazken, nitrat ve potasyum kapsamının artmasına neden olmuştur. Aynı
zamanda, toprağa organik madde kaynağı olarak karıştırılan organik materyaller
özelliklerine ve dozlarına bağlı olarak yapraktaki besin içeriklerini artırmıştır. Azot,
nitrat ve potasyum içeriği, % 8 oranında zenginleştirilmiş kompost ortamında (% 4.96,
1752 mg.kg-1, % 7.95), fosfor kapsamı ise % 8 hayvan gübresi ortamında (% 0.52) daha
yüksek bulunmuştur.
Tüm veriler değerlendirildiğinde, azotlu gübre uygulanan toprağa % 8 oranında
zenginleştirilmiş kompost karıştırılmasının bitkinin gelişimini ve aynı zamanda bitkide
nitrat birikimini de artırdığı görülmüştür. Yine de, kompost ve kompost ürünlerinin
gübre uygulamasını desteklediği için düzenli olarak kullanılması önerilmektedir.
