Bayburt İlinde Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus Mykiss) İşletmelerinin Yapısal ve Ekonomik Analizi

Abstract

Bu çalışmada, Bayburt ilinde alabalık yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal durumlarının ortaya konması ve ekonomik yönden analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, araştırma yöntemi olarak tam sayım anket yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında faal durumda olan toplam 8 adet işletme incelenmiştir. Veriler işletmelerin 2013 yılı faaliyetlerini kapsamaktadır. İşletmelerin %62.5’i gölette, %25’i vadiler arasında, %12.5’i ise açık arazilerde kurulmuş olup tamamı şahıs işletmesidir. İşletme başına düşen nüfus miktarı karada üretim yapan işletmelerde 2.3 kişi, ağ kafeslerde üretim yapan işletmelerde 1.4 kişi olarak tespit edilmiştir. İşletmelerin %62.5’i gölet suyu, %25’i dere suyu ve %12.5’si kaynak suyunda üretim yapmaktadır. Ağ kafeste üretim yapan işletmelerde toplam 20 153.3 m3, karada üretim yapan işletmelerde toplam 4 030.7 m3 stok hacmi düşmektedir. Tüm işletmeler itibari ile FCR 1.1 olarak tespit edilmiştir. Ağ kafeste üretim yapan işletmelerin %60’ı yavru satın alarak, %40’ı kendisine ait kuluçkahaneden yavru alarak üretim gerçekleştirmektedir. Karada üretim yapan işletmelerin ise %100’ünün kuluçkahanesi olup, %66.7’si damızlıklardan elde ettiği yumurtayı porsiyonluk boyuta kadar büyüterek üretim gerçekleştirmekte iken %33.3’ü sadece yavru üretmektedir. İşletmelerde porsiyonluk balık satış ağırlığı 250 g, yavru balık satış ağırlığı 2-5 g olarak tespit edilmiştir. Ağ kafeslerde üretim yapan işletmelerde, işletme başına düşen toplam aktif sermaye değeri 577 046 TL olarak hesaplanmış olup, aktif sermaye içerisinde en önemli payı 301 400 TL (%52.2) ile balık sermayesi almaktadır. Karada üretim yapan işletmelerde işletme başına düşen toplam aktif sermaye değeri 678 516 TL olup, aktif sermaye içerisinde en önemli payı 351 200 TL (%51.8) ile balık sermayesi almaktadır. Ağ kafeslerde üretim yapan işletmelerde, işletme masrafları toplamı 270 480 TL/işletme ve üretim masrafları toplamı 289 560 TL/işletme olarak hesaplanmıştır. İşletme ve üretim masrafları içerisinde en yüksek payı %82.5 ve %77’lik oran ile yem gideri oluşturmaktadır. Karada üretim yapan işletmelerde, işletme masrafları toplamı 232 512 TL/işletme ve üretim masrafları toplamı 245 556 TL/işletme olarak hesaplanmıştır. İşletme ve üretim masrafları içerisinde en yüksek payı %64.4 ve %61’lik oran ile yem gideri oluşturmaktadır. Mali rantabilite ağ kafeste üretim yapan işletmelerde %2.1, karadaki üretim yapan işletmelerde %1.3, ekonomik rantabilite ağ kafeste üretim yapan işletmelerde %2.1, karadaki üretim yapan işletmelerde %1.2 olarak tespit edilmiştir. Günlük iş gücü verimliliği ağ kafeste üretim yapan işletmelerde 342 kg/gün, karadaki üretim yapan işletmelerde 183 kg/gün olarak belirlenmiştir