Abstract:
Bu çalışmada, 2012, 2013 sonbahar; 2013, 2014 ilkbahar aylarında Giresun ve
Samsun illerinde belirlenen toplam 45 istasyondan 420 çevresel, 120 içme suyu
örneği alınmıştır. Alınan su örneklerinden DNA izole edilerek Nested PZR ile 18S
rRNA geni, İlmiğe Dayalı İzotermal Amplifikasyon (LAMP) yöntemiyle SAM-1
hedef geni kullanılarak Cryptosporidium parvum’un varlığı araştırılmıştır. Kullanılan
iki metotla, Samsun ve Giresun illerinden alınan içme suyu örneklerinin hiç birinde
Cryptosporidium DNA’sına rastlanılmamıştır. Samsun il ve ilçelerinden alınan 240
çevresel su örneğinin 101’i (%42) LAMP yöntemi ile, 92’si (%38.3) Nested PZR
yöntemi ile Cryptosporidium’un varlığı açısından pozitif bulunmuştur. Giresun il ve
ilçelerinden alınan 180 çevresel su örneğinde LAMP yöntemiyle 74 (%41.1), Nested
PZR ile 70 (%38.8) örnekte Cryptosporidium DNA’sı tespit edilmiştir.
Nested PZR yöntemiyle pozitif olan örnekler PZR-RFLP tekniği kullanılarak RsaI
restrüksiyon enzimiyle kesilmiştir. Elde edilen kesim ürünleri değerlendirildiğinde
tüm pozitif örneklerin C. parvum türüne ait olduğu gözlenmiştir. 18S rRNA gen
bölgesinin çoğaltıldığı PZR ürünlerinden 18 örneğin sekansı alınmıştır.
Samsun ve Giresun il sınırlarında yer alan çevresel ve içme suyu kaynaklarında su
kökenli protozoonlar ile ilgili çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu çalışmayla
araştırma alanında su kirliliğine neden olan su kökenli protozoon Cryptosporidium
türlerinin tespiti uluslararası kabul görmüş moleküler tekniklerle sağlanmıştır. Gerek
bölgedeki halk sağlığı için tehlikeli protozoonun varlığının tespitiyle halk sağlığını
korumaya yönelik temel bir çalışma olması gerekse yapılacak diğer çalışmalar için
kaynak oluşturması bu çalışmanın önemini vurgulamaktadır.
