Fındık Zurufu Kompostunun Toprak Kalitesi Üzerine Etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; atık fındık zurufundan biyoteknolojik tekniklerle elde edilen kompostun, toprak kalitesi üzerine etkisini, farklı toprak tekstürlerinde (Cumhuriyet, kumlu tın ve Akçatepe, killi tın tekstüre sahip) ve farklı örnekleme zamanlarında araştırmaktır. Çalışmada kompostlanmış atık fındık zurufu; toprakların organik madde kapsamını 0, % 0.5 (1.25 ton da-1), % 1 (2.5 ton da-1), % 2 (5 ton da-1), % 3 (7.5 ton da-1) ve % 4 (10 ton da-1) oranında artıracak şekilde 6 uygulama dozunda ve 3 tekrarlamalı olarak kullanılmıştır. Fındık zurufu kompostu 23 Kasım 2012 tarihinde, Cumhuriyet (kumlu tın) ve Akçatepe (killi tın) deneme arazilerine toprağa çapa ile karıştırılarak uygulanmıştır. Toprak örnekleri araziden 4 farklı örnekleme döneminde (I, 31 Mart 2013; II, 30 Haziran 2013; III, 01 Ekim 2013 ve IV, 31 Aralık 2013) alınmış ve bazı fiziksel, kimyasal ve biyolojik toprak özellikleri tespit edilmiştir. Her bir deneme 18 parselden (ocak), toplam deneme ise 36 parselden oluşmuştur. Araştırmada toprakların kalitesine işaret eden bazı fiziksel özellikleri (agregat stabilitesi, hacim ağırlığı, tarla kapasitesi, solma noktası ve doygun hidrolik iletkenlik), bazı kimyasal özellikleri (organik madde, azot, pH, EC, Değişebilir Ca, Na, K ve Mg) ve bazı biyolojik özellikleri (mikrobiyal biyomas-C, toprak solunum ve Cmic/Corg) incelenmiştir. Çalışma sonunda; atık fındık zurufu kompostu uygulaması kontrole göre organik madde içeriğindeki artışa bağlı olarak değişebilir sodyum, potasyum ve magnezyum içeriğini artırmıştır. Örnekleme zamanları dikkate alındığında; toprakların organik madde içeriklerinde, toplam azot, elektriksel iletkenlik ve doygun hidrolik iletkenlik değerlerinde I. örnekleme döneminden (ilkbahar) IV. örnekleme dönemine (kış) doğru azalmalar görülmüştür. Toprakların biyomas-C, toprak solunumu (CO2), Cmic/Corg oranı, hacim ağırlığı ve pH değerlerinde I. dönemden IV. döneme artışlar görülmüştür. Fındık zurufu kompostu uygulamasının değişebilir kalsiyum içeriğine etkisi ise istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Toprakların aşınabilirliğine ve strüktürel dayanıklılığına işaret eden bir gösterge olan agregat stabilitesi değerleri, killi tın tekstüre sahip Akçatepe arazisinde, kumlu tın tekstüre sahip Cumhuriyet arazisinden daha yüksek elde edilmiştir.