Abstract:
Bu çalışma, 2013 yuvalama sezonunda, Yeşil kaplumbağa (Chelonia mydas)
aktivitesinin yoğun olarak görüldüğü Sugözü Kumsalları’nın, Akkum ve Sugözü alt
bölgelerinde gerçekleştirilmiştir. Yuvalardan ve aynı derinlikteki kum
sıcaklıklarındaki farktan yararlanılarak metabolik ısınma miktarı hesaplanmıştır.
Tüm inkübasyon periyodu boyunca yuva ve kum sıcaklıkları sırasıyla ortalama,
31.6°C ve 30.8 °C olarak ölçülmüştür. İnkübasyon periyodu boyunca, yuvalar
kendisini çevreleyen kumdan ortalama 0.9°C daha fazla sıcaklığa ulaşmıştır.
Metabolik ısınma, inkübasyon periyodunun ortasında belirginleşerek, en yüksek
sıcaklığa (ortalama 1.7°C) inkübasyonun 3/3’lük periyodunda ulaşmıştır. Ayrıca,
eşeyin belirlendiği dönem olan 2/3’lik periyotta meydana gelen 0.6°C’lik metabolik
ısı artışının yavru eşey oranları üzerinde %10.3’lük bir dişileştirici etkisi olduğu
belirlenmiştir.
Metabolik ısınmanın erken ve orta dönem embriyoların sayısı ile arasında ilişki
bulunmazken, ileri dönem embriyo ve boş kabuk sayısı ile arasında güçlü bir ilişki
bulunmuştur. Buna ek olarak, yavru ve ileri dönem embriyo başına düşen metabolik
ısınma miktarı sırasıyla, 0.021°C ve 0.020°C olarak hesaplanmıştır. Aynı zamanda
çalışmamızda, metabolik ısınmanın inkübasyonun 3/3’lük periyodunda önemli
derecede arttığı belirlenmiş, ancak bu artışın yavru cinsiyet oranları üzerinde bir
etkisi olmadığı saptanmıştır.
