Klâsik Türk Edebiyatı tarihinin asıl kaynakları için yardımcı kaynak
mahiyetinde olan mecmualar birçok şiiri içinde barındırır. Bir şairin çağdaşı olan
veya daha önceki yüzyıllarda yaşamış şairlerin meşhur şiirlerine yapılan nazîreler de
bu şiir defterlerinde bulunur. Antoloji mahiyetinde olan mecmualar, o devrin zevk
anlayışını, şairlerin düşünce yapılarını, topluma, sanata, tarihî vak’alara bakış
açılarını göstermesi bakımından son derece önemlidir. Bir başka yönüyle şiir
mecmuaları kendi dîvânlarını oluşturamayan veya günümüze ulaşana kadar geçirdiği
tarihî seyir içerisinde muntazam muhafaza edilemediğinden dîvânları kaybolan şairler
için de tek kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çalışmamızda Ankara Millî Kütüphanede yer alan 06 Mil Yz A 949 numaralı
“Mecmua-i Eş’âr” adıyla kayıtlı şiir mecmuası, yeni şairler ve şiirler gibi yeni
bilgiler edinmek gayretiyle incelenmiştir. Mevcut mecmuanın kimin tarafından ve
hangi tarihte yazıldığına dair bilgi edinilememiştir. Yer yer Farsça şiirleri de
bünyesinde barındıran mecmuada yalnız Türkçe şiirler üzerine çalışılmış, son
aşamada da bu şiirler MESTAP’a göre tasnif edilip tabloya aktarılmıştır.
Tezimizde ilk etapta kısaca mecmuanın tanımı yapılarak mecmua türünün genel
özellikleri, mecmuaların sınıflandırılmasından bahsedilmiştir. I. Bölüm başlığında
verilen bu bilgilerden sonra II. Bölümde Mecmua-i Eş’âr’ın nüsha tavsîfi, nazım
şekilleri, kullanılan vezinler, nazîre şiir tablosu, vb. gibi başlıklar oluşturularak
araştırma/inceleme sonuçları somutlaştırılmaya çalışılmıştır.
Journals, which are auxiliary sources for the main sources of the history of
Classical Turkish Literature, contain many poems. Nazîres to the famous poems of
poets who are contemporary of a poet or lived in previous centuries are also found in
these poetry notebooks. The magazines, which are anthologies, are extremely
important in terms of showing the taste understanding of that period, the mentality of
the poets, their perspectives on society, art and historical events. On the other hand,
poetry journals appear as the only source for poets who could not create their own
divans or whose divans were lost due to the fact that they could not be preserved
properly in the historical course they went through until today.
In our study, the poetry journal registered with the name of "Mecmua-i Eş'âr"
with the number 06 Mil Yz A 949 in the Ankara National Library was examined in an
effort to acquire new information such as new poets and poems. It is not possible to
obtain information about who wrote the current journal and on what date. In the
magazine, which includes Persian poems from time to time, only Turkish poems were
studied, and at the last stage, these poems were classified according to MESTAP and
transferred to the table.
In our thesis, in the first stage, the general characteristics of the journal type
and the classification of the journals are mentioned by briefly defining the journal.
After this information given in the title of Chapter I, II. In the chapter, the description
of Mecmua-i Eş'âr's copy, verse forms, meters used, nazîre poetry table, etc. It has
been tried to concretize the research/examination results by creating titles such as,
