Cumhuriyet Dönemi’nde Çocuklar İçin Yazılmış Gezi Kitapları Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Bu araştırmada, Cumhuriyet Dönemi'nde çocuklar için yazılmış gezi kitapları incelenmiştir. Araştırmanın çalışma materyalini çocuklar için yazılan veya onlara okumaları için alan kaynaklarında tavsiye edilen kitaplar arasından amaçlı yöntemle belirlenen 14 gezi kitabı (İstanbul Gezisi, Yamyamlar Arasında, Yedi İklim Dört Bucak, Kaf Dağının Ardına Yolculuk, Okyanuslar Ötesine Yolculuk, Bambaşka Bir Ülke Amerika'ya Yolculuk, Efsaneler Ülkesi Çin'e Yolculuk, Kangurular Ülkesi Avustralya'ya Yolculuk, Kenya'ya Yolculuk, Mısır'a Yolculuk, Meksika'ya Yolculuk, Hindistan'a Yolculuk ve Nepal Gezisi, Güney Pasifik Adalarına Yolculuk, Gizemli Buzullar Kıtası Antarktika ve Patagonya'ya Yolculuk) oluşturmaktadır. Gezi kitaplarının incelemesinde doküman (belge) incelemesi kullanılmıştır. Çalışma materyalini oluşturan gezi kitapları Arıcı, Ungan ve Şimşek'in (2016) çocuklar için yazılan veya tavsiye edilen gezi yazılarında aranılması gereken nitelikler temel alınarak inceleme yapılmıştır. Elde edilen bilgiler betimsel analiz yöntemiyle özetlenip yorumlanmıştır. Araştırmalar sonucunda bilgilendirici/öğretici metin türlerinden biri olan bu türün henüz gerektiği önemi çocuk edebiyatında bulamadığı gözlemlenmiştir. Bu alanla ilgili yapılan literatür çalışmaları da bunu desteklemektedir. Bu çalışmanın alandaki boşluğu doldurabileceği ve araştırmacılara veri kaynağı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca aileler ile eğitimcilere de kılavuzluk edebileceği öngörülmektedir.

In this research, travel books written, recommended or mentioned for children in the Republic period have been examined. The study material of the research consist of 14 travel books (İstanbul Gezisi, Yamyamlar Arasında, Yedi İklim Dört Bucak, Kaf Dağının Ardına Yolculuk, Okyanuslar Ötesine Yolculuk, Bambaşka Bir Ülke Amerika'ya Yolculuk, Efsaneler Ülkesi Çin'e Yolculuk, Kangurular Ülkesi Avustralya'ya Yolculuk, Kenya'ya Yolculuk, Mısır'a Yolculuk, Meksika'ya Yolculuk, Hindistan'a Yolculuk ve Nepal Gezisi, Güney Pasifik Adalarına Yolculuk, Gizemli Buzullar Kıtası Antarktika ve Patagonya'ya Yolculuk) selected with purposeful method among the books recommended for children in the sources. Document analysis, one of the basic qualitative research methods, was used for the review of the travel books. The travel books that make up the sample were examined on the basis of the qualifications stated by Arıcı, Ungan and Şimşek (2016) to seek in the travel books written or recommended or mentioned for children. The information obtained was summarized and interpreted by descriptive analysis method. As a result of the researches, it has been observed that this type, which is one of the informative / instructive text types, has not had the due importance in children's literature yet. Literature studies on this field also support this argument. It is thought that this study can fill the gap in this field and be a source for researchers. It is also anticipated that it can guide families and educators.