13. yüzyıldan itibaren Anadolu’dan sonra Kırım ve Balkanları da içine
alarak köylere kadar yayılan önemli bir teşkilat olan Ahilik, temelinde fütüvvet
anlayışına bağlı olarak ortaya çıkan, kendine özgü ilke ve prensipler ortaya
koyarak toplum içinde yer alan bütün iş ve meslek sahiplerinin teşkilatlanmasını
sağlamıştır. Anadolu Selçukluları Dönem’inden itibaren varlığını sürdüren Ahilik
teşkilatı, bir yandan iktisadi kurum, diğer yandan dinî ve mesleki eğitim veren
zaviyeleriyle Anadolu’da benzerine az rastlanan bir teşkilat olarak varlığını
sürdürmüştür.
Ahiler, Ahi babaları tarafından kurulan zaviyelerinde bir taraftan tüccar ve
esnafın ahlaki terbiyesiyle uğraşırken diğer taraftan da zaviyelerine gelen
yolculara yemek ikramı, dervişleri barındırma ve fakir fukaraya yardım etme gibi
hizmetlerde bulunmuşlardır. Bu bağlamda Anadolu’nun birçok yerinde kurdukları
birçok zaviye, vakıf, çiftlik ve mescidin varlığı, teşkilatın kültür tarihimiz için ne
kadar önemli bir yere sahip olduğunu ortaya koymaktadır.
Osmanlı vakıflarının çok yönlü hizmet ve yardım fonksiyonlarından
istifade eden Ahi zaviyeleri, devletin kurulmasına hizmette bulunan Ahilere vakıf
olarak verilmiştir. İşlevlerini sürdürmeleri ve sağlam olarak korunmaları için ise
köy, mezra, bağ, bahçe, dükkân ve han gibi gelir kaynaklarına kavuşturulmuştur.
Elde ettiğimiz kaynaklarda zaviyelerin fonksiyonları, görevlileri, iskân
faaliyetleri, vakıf gelirleri, kimler tarafından nasıl vakfedildikleri, zaviyelere
mutasarrıf olanların ne tür faaliyetlerde bulundukları ve ne gibi anlaşmazlıklar
yaşadıkları hakkında geniş bilgiler bulunmaktadır.,
Ahilik, an important organization that spread to the villages by including
the Crime and the Balkans after Anatolia from the 13th century by putting
forward unique principles and principles that emerged on the basis of the concept
of futuwah it ensured the Ahilik organization of all busines and professions in the
society the Ahi organization which has existed since the period of the Anatolian
Selçuks has continued its existence as a rare organization in Anatolia with its
economic institution on the on hand and lodges that provide religius and
vocational education on the order
While dealing with the moral upbiringing of merchants and tradesmen in
their lodges established by their Ahi fathers, the Ahi, on the other hand, provided
food to the passengers coming to their lodges, sheltering dervishes and helping the
poor. İn the context, the existence of many lodges, foundations, farms and masjids
established in many parts of Anatolia, reveals how important the organization is
for our cultural history.
Benefiting from the multifaceted services and functions of Ottoman
foundations, Ahi lodges were given to the apostles who served in the
establishment of the state as a foundation they are provided with income sources
such as villages, hamlets, vineyards, gardens, shops and insin order to maintain
their functions and preserve them intact. From the sources we have obtained, there
is extensive information about the functions of the lodges, their officials, their
settlement activities, the income of the foundation, by whom they are devoted,
what kind of activities those who are subordinate to the lodge and what kind of
disagreements they have
