Bu araştırmada, karanfil (Eugenia caryophylatta), nane (Menta piperita) ve lavanta (Lavandula
angustifolia) bitkilerinden elde edilen esansiyel yağların japon balıklarında (Carassius auratus
Linnaeus, 1758) anestezik etkilerinin araştırılması ve uygun dozun belirlenmesi amaçlanmıştır.
Anestezik madde oranları her üç esansiyel yağ için 20, 30, 40, 80, 120 ve 160 mg/l olmak üzere altı
farklı oranda hazırlanmıştır. Anestezik maddeler, deneme akvaryumlarına ilave edildikten sonra
balıkların davranışlarına göre belirlenen safhalar izlenerek kronometre ile her safha saniye olarak kayıt
edilmiştir. Çalışmada anestezi uygulanan balıklarda anesteziye giriş ve çıkış süreleri ve anestezi
düzeyleri kontrol grupları ile karşılaştırılarak tespit edilmiştir. Balıklar anestezi uygulama sırasında 5
aşamada incelenmiştir. Denge ve yüzme aktivitesi esas alınarak anesteziye giriş aşamaları indüksiyon
olarak (A seviyeleri) ve anestezi sonrası balığın tekrar eski haline gelme aşamaları ise iyileşme olarak
(R seviyeleri) şeklinde değerlendirilmiştir. Bu amaçla, denemede ortalama ağırlığı 1.54±0.52 g olan 120
adet Japon balığı kullanılmıştır. Araştırma sonunda Japon balıklarına anestezi uygulanmasında ideal
konsantrasyon karanfil yağı için 80 mg/l olarak, lavanta ve nane yağları için ise 160 mg/l den daha
yüksek konsantrasyonlarının denenmesi gerektiği tespit edilmiştir. Anesteziye giriş sürelerinin, karanfil
yağı için 1-5 dk, lavanta yağında 3-4 dk ve nane yağında 3-5 dk arasında değiştiği görülmüştür.
Anesteziden çıkış süreleri ise karanfil yağında 1-5 dk, lavanta ve nane yağında 1-2 dk olarak tespit
edilmiştir. Sonuç olarak anestezik madde olarak bu bitkisel yağların anestezi çalışmalarında güvenli bir
şekilde kullanılabileceği saptanmıştır.
In this study, it was aimed to examine the anesthetic effects of the essential oils obtained from clove
(Eugenia caryophylatta), peppermint (Menta piperita) and lavender (Lavandula angustifolia) plants on
goldfish (Carassius auratus Linnaeus, 1758) and to determine the appropriate dosage. Anesthetic
substance rates were prepared in six different rates for all three essential oils as 20, 30, 40, 80, 120 and
160 mg/l. After the anesthetic substances were added to the experimental aquariums, the phases
determined according to the behavior of the fish were monitored and each phase was recorded in
seconds. In the study, entry and exit times and levels of anesthesia in the anesthetized fish were
determined by comparison with control groups. The fish were examined in 5 stages during the
application of anesthesia. Anesthesia entrance phases were evaluated as induction (A levels) and the
post-anesthetic restitution phases of the fish were evaluated as recovery (R levels) based on balance and
swimming activity. For this purpose, 120 goldfish with an average weight of 1.54±0.52 g were used in
the experiment. At the end of the study, it was determined that it is necessary to try concentrations
higher than 80 mg/l for clove oil and 160 mg/l for lavender and peppermint oils for the ideal
concentration in anesthetizing goldfish. It was observed that anesthesia entry times differed between 1-
5 minutes for clove oil, 3-4 minutes for lavender oil and 3-5 minutes for peppermint oil. Anesthesia exit
times were determined as 1-5 minutes for clove oil, lavender oil and 1-2 minutes for peppermint oil. In
conclusion, these herbal oils were used as anesthetic substances in the experiment and it was determined
that they could be used safely in anesthesia works.
