Bu çalışma, Trabzon ili Maçka ilçesine 14 km uzaklıkta Kiremitli köyünde
dik bir kayalıkta farklı dönemlerde kurulmuş Vazelon Manastır kompleksini konu
edinmektedir. Manastırın ilk evresi olarak kabul edilen ve MS 270’li yıllarda
Yahya deresi yakınlarında bulunan bir şapelin varlığı eski kaynaklarda da
belirtilmiştir. Bundan sonraki süreçte manastır, Zavulon dağındaki mevcut
konumunda üç evrede inşa edilmiştir.
Aziz Basileius’un ilkelerine uygun bir şekilde inşa edilen manastır, Maçka
yöresinde ibadethane, misafirhane, okul, mahkeme, noter gibi hizmetler veren ve
rahipler yetiştiren bir kurum görevi üstlenmiştir. Vaftizci Yahya’ya adanmış
manastır, Bizans ve Osmanlı döneminde, Maçka yöresinin sosyo-kültürel, iktisadi
ve dini yaşamında önemli bir rol oynamıştır.
Çalışmamızın amacı, bu yapıyı mimari dekorasyon, plan ve duvar
resimleri açısından değerlendirmek ve elde edilen bilgiler dâhilinde bölgedeki
diğer manastır kompleksleri ile karşılaştırarak değerlendirmektir. Elde edilen
bilgiler, Vazelon Manastırı’nın bölgedeki örnekleri arasındaki yerini ve önemini
anlamamıza katkı sağlamaktadır. Manastırda kullanılan malzemenin ve sanatsal
özelliklerinin tamamının yöreye has bir kimlikte olduğu görülmektedir.
This disertation, the Vazelon monastery complex established in different
periods on a steep rocky cliff in the village of Kiremitli, 14 km from the town of
Maçka Trabzon. Considered as the first phase of the monastery, MS 270s It was
stated in the ancient sources that there was a chapel near phases Yahya stream in.
In the next period, the monastery was built in three stages of the current location
on Zavulon mountain.
The monastery, built in accordance with the principles of St. Basileius, has
undertaken the task of raising priests providing services such as places of worship,
guesthouse, school, court and notary in Maçka. The monastery dedicated to John
the Baptist played an important role in the socio-cultural, economic and religious
life of the Byzantine and Ottoman periods of Maçka region.
The aim of our study is to evaluate the complex in terms of architectural
decoration, plan and wall paintings and to intend to compare it with other
monastery complexes in the region. The information obtained contributes to our
understanding of its place and importance of the Vazelon monastery among the
regional samples. It is seen that the material used and the artistic features of the
monastery have a unique identity.
