Romantik İlişkilerde Algılanan İlişki Kalitesinin Bilinçli Farkındalık, Kişilerarası Duygu Düzenleme ve Psikolojik Sağlamlık Bağlamında İncelenmesi

Abstract

Romantik ilişkiler yakınlık, sevgi, bağlılık, tutku ve birlikte katılımın olduğu; bireylerin yaşamlarının hem sağlıklı biçimde sürmesini hem de duygusal, psikolojik ve fizyolojik ihtiyaçlarının giderilmesini sağlayan birlikteliktir. Romantik ilişkilerin sürdürülebilir olmasında ve evlilik gibi ileri ilişki boyutlarına taşınmasında algılanan romantik ilişki kalitesi oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı evlilik öncesi dönemde bireylerin algıladıkları romantik ilişki kalitesiyle bilinçli farkındalıkları arasında psikolojik sağlamlığın aracılık rolü ve bireylerin algıladıkları romantik ilişki kalitesi ile kişilerarası duygu düzenleme arasında psikolojik sağlamlığın aracılık rolünün incelenmesidir. Ayrıca araştırmanın diğer amaçlarına yönelik olarak katılımcıların algıladıkları romantik ilişki kalitesi; kişilerarası duygu düzenleme, bilinçli farkındalık ve psikolojik sağlamlık ile çeşitli demografik özellikler açısından incelenmiştir. Araştırma nicel yönteme göre hazırlanmış olup araştırma verilerinin analizi için LİSREL 8.7 ve SPSS 25.0 paket programlarından faydalanılmıştır. Araştırmanın amacı kapsamında iki model oluşturulmuş ve yapısal eşitlik modelinden yararlanılmıştır. Araştırmanın alt amaçlarının incelenmesinde ise Bağımsız Örneklem T-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Pearson Korelasyon Analizi, Çalışma Türkiye örnekleminden katılımcılarla yürütülmüş olup 675 (396 Kadın, %58,70; 279 Erkek, %41,30) katılımcıya ulaşılmıştır. Çalışmanın veri seti Kişisel Bilgi Formu (KB), Algılanan Romantik İlişki Kalitesi Ölçeği (ARİKÖ), Kişilerarası Duygu Düzenleme Ölçeği (KDDÖ), Romantik İlişkide Bilinçli Farkındalık Ölçeği (RİBFÖ) ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (KPSÖ) ile toplanmıştır. Ölçeklerin faktör yapılarının doğrulanması için doğrulayıcı faktör analizlerine bakılmıştır. Araştırma bulgularına göre bilinçli farkındalık, kişilerarası duygu düzenleme ve psikolojik sağlamlık değişkenleri, algılanan ilişki kalitesi üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve olumlu yönde bir etkiye sahiptir. Algılanan ilişki kalitesi ile bilinçli farkındalık arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracılık etkisinin anlamlı olduğu bulunmuştur. Algılanan ilişki kalitesi ile kişilerarası duygu düzenleme arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracılık etkisinin anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen tüm bulgular literatür ışığında tartışılmış ve sonuçlara yönelik öneriler sunulmuştur.

Romantic relationships are partnerships that involve intimacy, love, commitment, passion, and joint participation, and provide both the healthy continuation of individuals' lives and the fulfillment of their emotional, psychological and physiological needs. Perceived romantic relationship quality is very important in the sustainability of romantic relationships and in moving them to advanced relationship dimensions such as marriage. The purpose of this study is to examine the mediating role of psychological resilience between individuals' perceived romantic relationship quality and mindfulness in the premarital period and the mediating role of psychological resilience between individuals' perceived romantic relationship quality and interpersonal emotion regulation. In addition, the perceived romantic relationship quality of the participants was examined in terms of interpersonal emotion regulation, mindfulness, psychological resilience and various demographic characteristics. The research was prepared according to the quantitative method and LISREL 8.7 and SPSS 25.0 package programs were used for the analysis of the research data. Within the scope of the purpose of the research, two models were created and the structural equation model was utilized. Independent Sample t-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA) and Pearson Correlation Analysis were used to examine the sub-objectives of the study. The study was conducted with participants from the Turkish sample and 675 (396 Female, 58.70%; 279 Male, 41.30%) participants were reached. The data set of the study was collected with the Personal Information Form (PIF), the Perceived Romantic Relationship Quality Scale (PRQQ), the Interpersonal Emotion Regulation Scale (IRLS), the Mindfulness in Romantic Relationships Scale (MBRS) and the Brief Psychological Resilience Scale (BPSR). Confirmatory factor analyses were used to verify the factor structures of the scales. According to the research findings, mindfulness, interpersonal emotion regulation and psychological resilience variables have a statistically significant and positive effect on perceived relationship quality. The mediating effect of psychological resilience on the relationship between perceived relationship quality and mindfulness was found to be significant. The mediating effect of psychological resilience on the relationship between perceived relationship quality and interpersonal emotion regulation was found to be significant. All the findings obtained as a result of the study were discussed in the light of the literature and suggestions were presented for the results.