Abdülhak Hâmid Tarhan'ın Mektuplarında Hitaplar ve Söz varlığı Üzerine Tespitler

Abstract

Bir dilin söz varlığı o dili konuşan toplumun maddi, manevi değişimlerinin yansıtıcısı konumunda yer almaktadır. Çağa bağlı olarak kültürlerin değişiminin ve gelişiminin etkisiyle dilin söz varlığında da değişmeler ve gelişmeler yaşanmaktadır. Bu sebeple dil içi değişimler genellikle söz varlığında kendini açık bir şekilde göstermektedir. Söz varlığı; o dile ait sözcükleri, atasözlerini, deyimleri, ikilemeleri, kalıplaşmış sözcükleri ve daha pek çok anlatım kalıplarını kapsamaktadır. Bu bağlamdan hareketle, bu alan Türk dili ve edebiyatı açısından da önemli bir çalışma alanı olmuştur. Son dönemlerde artarak devam eden söz varlığı üzerine yapılan çalışmalar Türk dilinin temel niteliklerini, zenginliğini ortaya koymak bakımından önem kazanmıştır. Yapılan bu tez çalışmasında ise Türk edebiyatı için önemli bir sanatçı olan Abdülhak Hâmid Tarhan'ın yazdığı pek çok eserlerinin yanında birde yazmış olduğu mektuplarının söz varlığı üzerine durulmuştur. Abülhak Hâmid çok sayıda yazmış olduğu mektuplarıyla da mektup türü bakımından Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir. Bu mektuplar çeşitli konularda birçok farklı kişiye farklı şehirlerden, ülkelerden yazılmıştır. Buradan hareketle Abdülhak Hâmid Tarhan'ın mektuplarının söz varlığı açısından incelenmesi gerekli görülmüştür. Yapılan bu tez çalışmasında Abdülhak Hâmid Tarhan'ın mektuplarında hitaplar ve söz varlığı üzerine tespitler yapılması amaçlanmıştır.

The vocabulary of a language is a reflection of the material and spiritual changes of the society that speaks that language. Depending on the age, there are changes and developments in the vocabulary of the language under the influence of the change and development of cultures. For this reason, intra-linguistic changes usually show themselves clearly in the vocabulary. Vocabulary; It includes words, proverbs, idioms, reduplications, formulaic words and many other expression patterns belonging to that language. Based on this context, this field has become an important field of study in terms of Turkish language and literature. Studies on vocabulary, which have been increasing in recent years, have gained importance in terms of revealing the basic qualities and richness of the Turkish language. In this thesis study, the vocabulary of the letters written by Abdülhak Hâmid Tarhan, an important artist for Turkish literature, as well as his many works, is focused on. Abülhak Hâmid has gained an important place in Turkish literature in terms of letter genre with the letters he wrote in large numbers. These letters were written to many different people from different cities and countries on various subjects. Based on this, it was deemed necessary to examine Abdülhak Hâmid Tarhan's letters in terms of vocabulary. In this thesis study, it is aimed to make determinations on the addresses and vocabulary in Abdülhak Hâmid Tarhan's letters.