XIX. yüzyılın sonları, Çarlık Rusya’nın Türkistan’ı işgal ettiği dönemlerdi. Bu dönemde, henüz
15 yaşlarında olan Rus soylusu Nikolay Stremouhov, 1873 yılında Buhara Hanlığı üzerine bir
yolculuk yapması için devlet tarafından görevlendirildi. Stremouhov, işgal yıllarında Türkistan'a
giderken yaşadığı ve gördüğü her şeyi detaylı bir şekilde not almıştır. Bu notlar, henüz çocuk
sayılabilecek birisinin gözlemleriyle kadim Buhara Hanlığı’nın okuyucuya aktarılmasını
sağlamaktadır ve tezin ana metnini oluşturmaktadır. Ayrıca, tezde Buhara Hanlığı’nın tarihsel
seyri ve Çarlık Rusya ile olan diplomatik ilişkileri ele alınarak işgal altındaki Buhara Hanlığı
genel bağlamda incelenmiştir.
“Rus Gezgin Stremouhov’un Notlarından Buhara (1873-1875)” adlı yüksek lisans tezinde,
Nikolay Stremouhov’un notları Rusçadan Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu çalışma sayesinde,
XIX. yüzyılın sonlarında Çarlık Rusya’nın Türkistan’ı işgal ettiği dönemde genç bir Rus
soylusunun olaylara bakışı ve Buhara Hanlığı’nın durumu ortaya çıkarılmıştır.
XIX. The end of the century was the year when Tsarist Russia occupied Turkestan. Russian
nobleman Nikolay Stremouhov, who was only 15 years old, was appointed by the state to the
Khanate of Bukhara in 1873. Stremouhov took note of everything he experienced and saw while
going to Turkestan during the occupation years. The main text of our thesis is that the ancient
Bukhara Khanate is conveyed to the reader through the notes of someone who could be
considered a child during the occupation years. In addition, the course of the Bukhara Khanate
in the historical process and its diplomatic relations with Tsarist Russia are also discussed, and
the occupied Bukhara Khanate is discussed in a general context.
In our master's thesis titled “Bukhara from the Notes of Russian Traveler Stremouhov (1873-
1875)”, Nikolay Stremouhov's notes were translated from Russian to Turkish. Thanks to this
study, we can see that in the 19th century, the period when Tsarist Russia occupied Turkestan.
At the end of the century, a young Russian nobleman's view of the events and the situation of
the Bukhara Khanate were tried to be revealed.
