Türkiye Selçukluları Devleti’nin Değişken Sınırları

Abstract

Orta Çağda Bilâd-ı Rûm olarak adlandırılan Anadolu topraklarına 1018 yılında başlayan akın faaliyetleri ve devam eden süreç incelenmiştir. Bu süreç başladığında Anadolu’da hüküm süren Bizans’ın iç karışıklıklar nedeniyle zayıf durumda olması Türklerin Anadolu’da ilerleme ve yerleşme sürecini kolaylaştırmış, ancak 1176 yılında yapılan Miryokefalon Savaşına kadar Türklerin Anadolu’da tutunma çabaları devam etmiştir. Bu süreçte Türkiye Selçukluları Devleti Bizans İmparatorluğu ile toprak kazanımı için çeşitli mücadelelere girerken, Anadolu’da kurulan Türk beyliklerinin en güçlüsü olan Dânişmendliler’le ve haçlılarla da savaşmış ve sınırlar açısından önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Bilhassa haçlıların Anadolu’dan geçişi esnasında sınırlarda oldukça önemli değişiklikler olmuş, hatta başkent İznik’ten Konya’ya taşınmış ve Anadolu’da Antakya Haçlı Prinkepslikliği ve Urfa haçlı Kontluğu kurulmuştur. Buna rağmen devam eden süreçte Türkiye Selçukluları Devleti’nin sınırları genişlemeye başlamış ve Alâeddîn Keykubâd zamanına önemli ticaret ve liman kentlerinin de içinde bulunduğu pek çok yerleşim yeri devletin sınırlarına dâhil edilmiştir. I. Alâeddîn Keykubâd’ın vefatının ardından tahta oturan II. Gıyâseddîn Keyhüsrev devrinde Türkiye Selçukluları Devleti’nin sınırları genişlemeye devam etmiş, mevcut sınırlara Âmid ve civarının da eklenmesiyle Türkiye Selçukluları Devleti kuruluşundan itibaren en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Ancak 1243 yılına gelindiğinde Moğollarla yapılan Kösedağ Savaşı’nın yenilgiyle sonuçlanması devleti yıkılış sürecine sürüklemiştir. Bu savaştan sonra ülke Moğol egemenliğine girmiş ancak Moğollar Türkiye Selçukluları Devleti’ni İran’dan yönetmeyi tercih ettikleri için sınırlarda pek fazla değişiklik olmamıştır. Bu tarihten itibaren başa geçen son Selçuklu sultânları ise Moğol yöneticilerinin atadığı kişiler aracılığıyla ülkeyi yönetmiş ve 1308 yılında Türkiye Selçukluları Devleti’nin varlığı son bulmuştur.,

The raids starting from 1018 to the so-called Anatolian territory Bilad-i Rumi and ongoing procces after that. When this process first started, it was continued as a return after obtaining the pillages, but later turned into a comprehensive settlement policy and in almost two hundred years, Anatolia became almost a Turkish homeland. Meanwhile, the fact that the Byzantine, which prevailed in Anatolia, was weak due to internal turmoil facilitated the progress and settlement process of Turks in Anatolia. However, the Turks efforts of holding on to Anatolia lasted until the Battle of Miryokefalon in 1176. In this process, the Turkey Seljuk State wasn’t only in a war with Byzantine Empire, they were in a war with The Crusaders and The Danishmendids, which was the most powerfull amongst the Turkish principalities in Anatolia. In particullar during the crossing of the crusaders from Anatolia, important changes were observed in the borders, and the capital was moved from Iznik to Konya and the Crusader Principies of Antakya and the Crusader County of Urfa were established in Anatolia. Despite ongoing process in Turkey Seljuk Empire's borders have begun to expand and many residental areas inclusive of important trade and port cities were included in the borders of the state under the reign of I. Alâeddîn Keykubâd. After the death of I. Alâeddîn Keykubâd, with the addition of the Amid and its vicinities during the reign of II. Gıyâseddîn Keyhüsrev, Turkey Seljuk Empire reached its widest extent. When the year 1243 began the continuing improvement process in favor of Turkey Seljuk State is reversed and resulted in the defeat of the Kösedağ War with the Mongolians, then led to the process of colapsing. Turkey Seljuk State has fallen into autonomous state to the Mongol Empire in a short period of time. From this date the last coping, Seljuk sultâns ruled under the people whom Mongolian’s appointed and Turkey Seljuk Empire have ceased to exist in 1308.