Bu araştırmada, 0900 Ziraat ve Regina kiraz çeşitlerinin fenolojik, morfolojik
ve pomolojik özellikleri üzerine budama sistemi [KGB (Kym Green Bush), UFO
(Upright Fruiting Offshoots) ve SSA (Super Slender Axe)] ve anacın (Krymsk 5 ve
Piku 1) etkisi incelenmiştir. Araştırma Sivas-Suşehri ekolojik koşullarında, 2018-2020
yılları arasında yürütülmüştür. Fenolojik özellikler bakımından, anaç ve budama
sistemleri arasında belirgin farklılıklar gözlemlenmemiştir. Budama sistemlerine ait
genel ortalamalar incelendiğinde, 0 900 Ziraat çeşidinde ağaç boyu, L* (2019 için),
asitlik ve toplam fenol bakımından SSA yöntemi; Regina çeşidinde sürgün boyu ve
sürgün çapı bakımından KGB yöntemi öne çıkmıştır. Araştırmada 2019 yılında meyve
boyu meyve sertliği, antosiyanin ve antioksidan kapasitesi bakımından diğer
yöntemlere göre UFO sisteminden daha yüksek değerler elde edilmiştir. Anaç genel
ortalamaları değerlendirildiğinde Krymsk 5 anacı üzerine aşılı Regina çeşidinde ağaç
ve sürgün boyu, kalem gövde kesit alanı, taç hacmi, meyve sertliği öne çıkarken 0900
Ziraat çeşidinde asitlik ve antosiyanin içeriği öne çıkmış ve bu özellikler bakımından
Piku 1 anacı üzerine aşılı olanlara oranla önemli derecede daha yüksek değerler
saptanmıştır. Halbuki Piku 1 anacı üzerine Regina çeşidinde meyve eni, suda çözünür
kuru madde ve toplam fenol daha yüksek saptanmıştır. Anaç x çeşit interaksiyonu
önemli bulunmuştur. Budama sistemlerine ait ortalamalar incelendiğinde, genel olarak
SSA sisteminde ağaç boyu değerlerinin KGB sistemine kıyasla; KGB sisteminde ise
sürgün boyu ve sürgün çapı değerlerinin SSA sistemine kıyasla daha yüksek olduğu
görülmüştür. 2018 yılında, Krymsk 5 üzerine aşılı kirazlarda UFO sisteminde meyve
boyu SSA sistemine kıyasla; SSA sisteminde ise L* değeri UFO sistemine kıyasla;
Aynı zamanda 2019’da Piku 1 anacı üzerine aşılı kirazlarda UFO sisteminde
yetiştirilen kirazların sertliği SSA sistemindekilere kıyasla daha yüksek ölçülmüştür.
2020 yılında, SSA sistemine göre budanan kirazların suda çözünebilir kuru madde,
asitlik, toplam fenol, antosiyanin ve antioksidan kapasitesi, UFO sistemine göre
budananlara kıyasla önemli derecede daha yüksek bulunmuştur.Anaç ortalamaları
karşılaştırıldığında, denemenin ilk yılında KGB budama sisteminde Krymsk 5 anacı
üzerine aşılı 0900 Ziraat kirazların ağaç boyu, sürgün boyu ve kalem gövde kesit alanı,
Piku 1 anacı üzerine aşılı olanlara kıyasla önemli derecede daha yüksek saptanmıştır.
Aksine Piku 1 anacı üzerine aşılanmış ve SSA sisteminde budanmış 0900 Ziraat
çeşidinin, meyve ağırlığı, eni, boyu, sertlik, SÇKM, asitlik, toplam fenol ve
antioksidan kapasitesinin UFO sisteminde budananlara kıyasla önemli derecede daha
yüksek ölçülmüştür. Sonuç olarak anaç ve budama sisteminin ağacın morfolojik
özellikleri ile kalite özellikleri üzerine etki edebileceği ortaya çıkarılmıştır.
,In this study, the effects of pruning [KGB (Kym Green Bush), UFO (Upright
Fruiting Offshoots) and SSA (Super Slender Axe)] and rootstock (Krymsk 5 and Piku
1) on phenological, morphological, pomological features of 0900 Ziraat and Regina
cherry are evaluated. The research was carried out in the ecological conditions of
Sivas-Suşehri between 2018-2020. In terms of phenological characteristics, no
significant differences were observed between rootstock and pruning systems. When
the general averages of pruning systems were checked, higher values than SSA system
were obtained in terms of tree height, L* (for 2009), acidity, total phenolics (0900
Ziraat); higher values than KGB system were obtained in terms of shoot length and
size (for Regina); higher values than UFO system were obtained in terms of fruit length
(in 2019), firmness, anthocyanin and antioxidant capacity (2019). When the general
averages of rootstock were checked, tree height and shoot length, trunk cross-section
area, canopy volume (Regina), firmness (in 2020), acidity (0900 Ziraat), and
anthocyanin (in 2019) of sweet cherry grafted on Krymsk 5 rootstock, it was seen that
these values were significantly higher than the grafted trees on Piku 1 rootstock.
However, fruit width (in 2019), soluble solids content (SSC) (in Regina), and total
phenolics (in 2019) of the grafted cherries on Piku 1 rootstock were evaluated higher.
When the averages of pruning systems were examined, the tree height values in the
SSA system compared to the KGB system were generally found to be higher than the
SSA system. In the KGB system, shoot length and shoot size values were seen to be
higher than the SSA system. In 2018, fruit size of sweet cherry grafted on Krymsk 5
in UFO system was higher when it was compared to SSA system; in the SSA system,
the L * value compared to the UFO system was higher; Firmness of sweet cherry
grown in the UFO system (grafted on Piku 1 in 2019) was higher than the ones in SSA
system. In 2020, SSC, acidity, total phenolics, anthocyanin and antioxidant capacity
of pruned sweet cherries according to SSA system were found to be significantly
higher than the pruned cherries compared to the UFO system. When the rootstock
averages were compared, tree height, shoot length and trunk cross-section area of 0900
Ziraat cherries which were grafted on Krymsk 5 rootstock in the KGB pruning system
in the first year of the experiment were seen to be significantly higher when they were
compared to the ones which were grafted on Piku 1 rootstock. On the contrary, fruit
weight, width, height, firmness, SSC, acidity, total phenolics, and antioxidant capacity
of 0900 Ziraat which was grafted on Piku 1 rootstock and pruned in SSA system were
V found to be significantly higher than the ones which were grafted in UFO system. As
a result, it has been found that rootstock and pruning system can affect the
morphological traits of the tree and fruit quality characteristics
