Türkiye’de İnşaat Sektöründe İş Kazası ve Meslek Hastalığı: Giresun Örneği

Abstract

Neo-liberal politikalar hayatın birçok alanını dönüştürmüş olsa da çalışma koşulları bu dönüşümün en yoğun hissedildiği alan olarak karşımıza çıkıyor. Bu çalışma neo-liberal dönüşüm sürecinin inşaat sektörüne etkileri, sektörde çalışan işçilerin işçi sağlığı ve iş güvenliği, çalışma koşulları, yaşam koşulları ve sektörde yoğun olarak uygulanan taşeron sisteminin işçiler üzerindeki etkilerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları şunlardır: İnşaat sektörü, taşeron sistemin yoğun olarak uygulandığı bir sektör olarak işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından büyük risk taşımaktadır. İşveren, maliyeti azaltmak amacıyla asıl işin bir kısmını ya da tamamını alt yükleniciye, alt yüklenici de işi kısımlara ayırarak taşeron firmalara aktarmaktadır. Bu sistem içerisinde taşeron firmalar da kendi maliyetlerini azaltmak amacıyla işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine, işçilerin çalışma ve yaşam koşullarına dikkat etmeden iş yürütmektedirler. İşçiler ise işsiz kalmamak için bütün kötü koşullara rağmen inşaat sektöründe çoğu zaman güvencesiz bir şekilde çalışmaya devam etmektedirler. İşçilerin iş kazası ve meslek hastalığı bakımından çok riskli olan inşaat sektörünü tercih etmelerinde genel olarak eğitim seviyesinin düşük olması ve geçim sıkıntısı etkili olmaktadır. Taşeron sistemin işçileri parçalaması, işçilerin eğitim seviyesinin düşük olması ve işsiz kalma korkusu işçiler arasındaki sınıf olma bilincini ortadan kaldırmıştır. Son olarak neo-liberal dönemde ortaya çıkan elverişsiz çalışma ilişkileri her geçen gün derinleşmektedir. İşçilerin çalışma ve yaşam koşulları ile diğer haklarını düzenleyen yasaların uygulanması yetersizdir ve yerinde yapılması gereken denetimler yapılmamaktadır. İşçilerin hak kayıplarının önüne geçilebilmesi için bu iki temel sorunun bir an önce ortadan kaldırılması gerekmektedir.

Even though neo-liberal policies have trasnformed many areas of life, working conditions are the areas that this transformation is felt most intensely. This study is aiming to reveal the effects of neoliberal transformation process on the construction sector, workers’ health and work safety, working conditions, living conditions and the effects of the subcontractor system, which is heavily applied in the sector, on workers. Research findings are as follows: The construction sector that the subcontracting system is heavily implemented, carries a high risk for occupational health and safety. In order to reduce the cost, the employer transfers some or all of the main work to the subcontractor and the subcontractor divides the work into parts and transfers them to the subcontractors. In that system, subcontractors carry out work without paying attention to workers' health and safety measures and the working and living conditions of workers in order to reduce their own costs. Despite all the bad conditions, workers often continue to work without precaution in the construction sector in order to not being unemployed. The reason why workers prefer the construction sector, which is very risky in terms of occupational accidents and occupational diseases, is that their education levels are low and they have a shortage of livelihood. The fragmentation of workers by the subcontractor system, the low level of education of workers and the fear of being unemployed have eliminated the consciousness of being a class among workers. Finally, the unfavorable working relationships that arise in the neoliberal period are getting deeper every day. The implementation of laws governing the working and living conditions and other rights of workers is inadequate and audits that required on-site aren’t made. In order to prevent the loss of workers' rights, these two basic problems must be eliminated as soon as possible.