Spor Yükseköğretim Kurumu Öğrencilerinin Liderlik Özellikleri ve Akademik Öz-Yeterliklerinin İncelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, spor yükseköğretim kurumu öğrencilerinin bazı sosyodemografik özelliklerine göre liderlik özellikleri ile akademik öz-yeterlik düzeylerini karşılaştırmak ve bu değişkenler arasındaki ilişki ve etki derecesini tespit etmektir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, betimsel nitelik taşıyan ilişkisel tarama modeli ile uygulanmıştır. Çalışmanın araştırma grubunu, Karadeniz Bölgesi’nde (Giresun, Samsun, Ordu, Trabzon, Sinop, Artvin, Amasya ve Gümüşhane) 2020-2021 eğitim-öğretim yılında spor yükseköğretim kurumlarında öğrenim görmekte olan 997 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler, liderlik özelliklerini ölçmek amacıyla Bolman ve Deal’in (1991) geliştirmiş olduğu, Dereli (2003) tarafından Türkçeye uyarlanan “Liderlik Envanteri” ve Owen ve Froman’ın (1988) geliştirdiği, Ekici’nin (2012) Türkçeye uyarladığı “Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği” ile toplanmıştır. Veri dağılımının normalliğini ölçmek için Kolmogorov-Smirnov Testi kullanılmıştır. Verilerin analizi, parametrik testlerden olan T-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ile yapılmıştır. Spor yükseköğretim kurumu öğrencilerinin liderlik özellikleri ile akademik öz-yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek için, Pearson Korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Spor yükseköğretim kurumu öğrencilerinin liderlik özelliklerinin akademik öz-yeterlik düzeyleri üzerindeki etkisini incelemek için basit ve çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Tüm analizler SPSS 23.0 paket programında yapılmıştır. Tüm analizlerde istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Analiz sonuçlarına göre, spor yükseköğretim kurumu öğrencilerinin liderlik özelliklerinin, üniversite, bölüm, sınıf, aile aylık gelir durumu ve yaşadıkları yer değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.05). Ayrıca, spor yükseköğretim kurumu öğrencilerinin akademik öz-yeterliklerinde cinsiyet ve aile aylık gelir durumu değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık belirlenmiştir (p<0.05). Bununla beraber, spor yükseköğretim kurumu öğrencilerinin liderlik özellikleri ile akademik öz-yeterlikleri arasında, pozitif ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (p<0.05). Regresyon analizi sonucuna göre; spor yükseköğretim kurumu öğrencilerinin liderlik özelliklerinin akademik öz-yeterlik düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Sonuç: Spor yükseköğretim kurumu öğrencilerinin, liderlik özellikleri kullanma düzeyindeki artışın akademik öz-yeterlik düzeylerini de olumlu etkileyebileceği sonucuna ulaşılabilir.

Aim: The aim of this study is to compare the leadership characteristics and academic self-efficacy levels of sports higher education institution students according to some sociodemographic characteristics and to determine the relationship and degree of influence between these variables. Material and Method: This study is performed with a descriptive relational survey model. The research group of study consists of 997 students studying at sports higher education institutions in the Black Sea Region (Giresun, Samsun, Ordu, Trabzon, Sinop, Artvin, Amasya and Gümüşhane) in 2020-2021 academic year. The data were collected from the "Leadership Inventory" developed by Bolman and Deal (1991) and adapted into Turkish by Dereli (2003) to measure leadership characteristics, and the "Academic Abstract" developed by Owen and Froman (1988) and adapted into Turkish by Ekici (2012). -Collected with the “Proficiency Scale”. The Kolmogorov-Smirnov Test was used to measure the normality of the data distribution. T-Test and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) tests, which are parametric tests, were used in the analysis of the data. Pearson Correlation coefficient was used to examine the relationship between leadership characteristics and academic self-efficacy levels of sports higher education institution students. Simple and multiple linear regression analysis were conducted to examine the effect of leadership characteristics of sports higher education institution students on their academic self-efficacy levels. All analyzes were performed in the SPSS 23.0 package program. Statistical significance level was accepted as p<0.05 in all analyzes. Results: According to the analysis results, a statistically significant difference was determined in the leadership characteristics of sports higher education institution students according to the variables of university, department, class, family monthly income status and place of residence (p<0.05). Also, a statistically significant difference was determined in the academic self-efficacy of sports higher education institution students according to the gender and family monthly income variables (p<0.05). However, a positive and moderate significant correlation was determined between the leadership characteristics and academic self-efficacy of sports higher education institution students (p<0.05). According to the results of the regression analysis; it has been determined that the leadership characteristics of sports higher education institution students have a significant effect on their academic self-efficacy levels. Conclusions: It can be concluded that increase in the leadership characteristics usage level of sports higher education institution students can also positively affect their academic self-efficacy levels.