Komşu ülkelerimizden biri olan İran ile geçmiş yüzyıllardan beri süregelen
kültürel ve sosyal bağımızın bulunması şaşırtıcı değildir. İki komşu ülke arasındaki
bağların güçlendirilmesi, birbirlerini daha iyi tanımaları ve buna bağlı olarak
gelişmeleri yakından takip etmelerine bağlıdır. Bu bağlamda Türkiye ve İran’da
okutulmakta olan derslerin müfredatlarının, ders içeriklerinin incelenmesi ve
karşılaştırması her iki ülkedeki eğitim sisteminin geliştirilmesi adına önemli katkılar
sağlayabilir. Günümüzde eğitim programı ve müfredat karşılaştırmaları konusunda
pek çok çalışma mevcutken, bunların büyük çoğunluğunun komşularımızla ilgili
olmaması önemli bir eksikliktir.
Bu tez çalışmasıyla 2020–2021 eğitim-öğretim yılında Türkiye’de
okutulmakta olan fen bilimleri dersi ve İran’da okutulmakta olan deneysel bilimler
dersinin müfredatlarının, ders kazanımlarının ve ders kitaplarının karşılaştırılması
yapılarak benzerlik ve farklılarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. İran’da
okutulmakta olan deneysel bilimler kitabı ve müfredatın yer aldığı öğretim ve
değerlendirme rehberi titizlik ile Türkçeye çevrilmiş ardından karşılaştırmalar
yapılmıştır. İncelemede nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ve betimsel
araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Türkiye’de okutulmakta olan fen bilimleri dersi ile İran’da okutulmakta olan
deneysel bilimler derslerinin karşılaştırtılması yapıldığında kazanım ve konu olarak
ilk göze çarpan bulgu, İran’da ortaöğretimin I. düzeyi 7. sınıfta okutulan deneysel
bilimleri dersi Türkiye’de ortaokul 6. ve 7. sınıfta okutulan fen bilimleri derslerine
denk gelmesidir ve konu bazında ayrıntılı incelendiğinde %95’in üzerinde benzerlik
görülmektedir. İran’da okutulan deneysel bilimler dersindeki konularının ve
kazanımların yaklaşık %5’i Türkiye’de okutulan fen bilimleri dersinde tez
çalışmasının dışında kalan diğer – 3, 4, 5 ve 8. – sınıflara denk gelmektedir. Bu
farklılıkların sebebi Türkiye’de fen bilimleri öğretim programında sarmal içerik
tasarımı ile konuların alt sınıflardan itibaren genişleyerek işlenmesidir. Fakat İran’da
modüler içerik tasarımı kullanılmakta olduğundan konular bir bütünlük içinde tek bir
sınıfta işlenmektedir
It is not surprising that we have ongoing cultural and social ties with one of our
neighboring countries, Iran, for the past centuries. Strengthening the ties between the
two neighboring countries relies on getting to know each other better and following
developments closely. In this context, analysis and comparison of the course contents
and the curriculums of the courses being taught in Turkey and Iran may make a
significant contribution to the development of educational systems in both countries.
While there are many studies on educational program and curriculum comparisons
today, it is an essential deficiency that most of them are not related to our neighbors.
By this thesis, it is aimed to reveal the similarities and differences in the science
courses that are being taught in Turkey and the experimental science courses that are
being taught in Iran by making the comparison of the curriculums, the textbooks, and
the course achievements in the 2020-2021 academic year. The teaching and evaluation
guide, which includes the curriculum and the experimental sciences book being taught
in Iran, were carefully translated into Turkish, and then the comparisons were made.
In the analysis, document analysis and descriptive research method as qualitative
research methods were used.
When the comparison between the science course being taught in Turkey and
the experimental science courses being taught in Iran is made, the first striking finding
as achievement and subject is that the experimental science course being taught in Iran
at 7th grade, which is the first level of secondary education corresponds to the science
courses being taught in Turkey at sixth and 7th grade of secondary education. When it
is examined in detail based on the subject matter, it is seen that there is over 95%
similarity. Approximately 5% of the subject matters and learning outcomes in the
experimental science courses taught in Iran correspond to the other 3rd, 4th, fifth and
8th grades outside the thesis study in the science courses being taught in Turkey. These
differences are that the subjects are covered expanding from the lower grades with the
spiral content design in the science courses curriculum in Turkey. However, since the
modular content design is used in Iran, the subjects are covered in a single class unity.
