Hayran Kültürü Çerçevesinde Fantastik Filmler: Yüzüklerin Efendisi Hayranları Örneği

Abstract

Hayranlık, geçmişten günümüze kadar hayranlar tarafından, hayran olunan için sergilenen davranışları açıklamak adına kullanılan bir kavram olarak bilinmektedir. Geçmişten günümüze kadar sürekli olarak araştırmalara konu olan hayranlık, geçmişte genellikle olumsuz olarak ele alınmıştır. Hayranlık üzerine yapılan olumsuz görüşlerin karşısında duran Henry Jenkins, hayranlığı bir kültür olarak ele almakta ve hayran kültürü kuramı adı altında değerlendirmeler yapmaktadır. Hayran kültürüne göre hayranlar sadece hayran olunanın takipçisi değillerdir. Hayran eserleri üreterek, katılımcı rol de oynamaktadırlar. Hayranların katılımcı rolü, kendi üretimleri olan her türlü yazılı, görsel, işitsel vb. eserleri kapsayan etkinliklerden oluşmaktadır. Günümüzde ise yeni medyanın da hayatımıza girmesiyle birlikte bu paylaşımlar daha zahmetsiz bir hâl almıştır. Hayran kültürü, hayranların katılımcı rolünü ele aldığından bazı özellikleri de içerisinde barındırmaktadır. Hayranların katılımcı konumunda olabilmesi için hayran topluluklarının hayran buluşmaları, cosplay etkinlikleri, hayran sanat, hayran kurgu, hayranlar arası hediye alıp-verme ve kolektif zekâ gibi hayran kültürü özelliklerini yerine getiriyor olması gerekmektedir. Günümüzde ise birçok hayran topluluğu hayran kültürüne ait özellikleri karşılamaktadır. Bu özellikleri karşılayan hayran topluluklarından biri ise fantastik film hayranlarıdır. Bu bağlamda hayranlığın bilindiği üzere sadece takip etmekten ibaret olmadığını ve hayranların sadece tüketici konumunda olmadığını birer katılımcı olduklarını ortaya koymak adına fantastik bir film olan Yüzüklerin Efendisi hayran topluluğunun Ortadünya.com’da sergiledikleri davranışları hayran kültürü kuramı üzerinden analiz edilmiştir.

Fandom, is known as a concept that we use to explain the behavior that fans exhibit because they are fan from past to present. Fandom, which has been the subject of continuous research from past to present, it has been involved in studies in the past as a generally negative subject. Countering negative views about fandom, Henry Jenkins views fandom as a culture and calls it a fan culture theory. According to fan culture, fans don’t just follow what they fan they play a participatory role by producing fanworks. Fans, perform their participant roles with all kinds of written, visual, audio etc. works of their own production. Nowadays, with the introduction of new media into our lives, these shares have become more effortless. Since fan culture emerges thanks to the participatory role of fans, it incorporates some characteristics. In order for fans to be participatory, fan communities must fulfill fan culture characteristic such as fan meetups, cosplay events, fan art, fan fiction, exchanging gifts beetween fans and collective intelligence. Nowadays, many fan communities meet the characteristic of fan culture. One of the fan communities that meets these characteristics is fantasy movie fans. In this context, in order to show that fandom is not just about following and that fans are not just consumers, they are participants, the behavior of the Lord of the Rings fan community, which is a fantasy movie, on the ortadünya.com web site is analyzed through fan culture theory.