Bahtin’in Kronotop’u Ekseninde Béla Tarr Sineması

Abstract

Birer öykü anlatma aracı olan roman, sinema ve tiyatro sanatlarında anlatıyı oluşturan yapı taşları zaman ve mekân kavramlarıdır. Bahtin Einstein’ın ‘Görecelik Teorisi’nden ödünç alarak zaman ve mekân birlikteliği olarak açıkladığı kronotop kavramını ilk olarak roman türünde açıklanmıştır. Öykü anlatımı üzerine temellenen zaman ve mekân kronotop kavramıyla bütünleştirilerek anlatıda yeni zaman mekânların oluşmasına yardımcı olmuştur. Bahtin’in roman anlatısı üzerinden açıkladığı kronotop kavramı Béla Tarr Sineması ekseninde değerlendirilmiştir. Derin bir anlatı barındıran Béla Tarr Sineması kronotop kavramıyla incelendiğinde zaman ve uzamsal açıdan yeni anlamlar kazanmıştır. Sonuç olarak roman türünde açıklanan kronotop kavramına Béla Tarr farklı boyutlar kazandırmış, zaman ve uzamı gözle görülebilir hale gelmiştir.

The building blocks that make up the narrative in the arts of novels, cinema and theaters, are concepts of time and space. The concept of chronotope, which Bahtin Einstein borrowed from his ‘Relativity Theory’ and explained as a combination of time and space, was first described in the novel type. The time and place based on storytelling has been integrated into the concept of chronotope, helping to create new time locations in the narrative. The concept of chronotope, which Bahtin explained through his novel narration, was evaluated on the axis of the Béla Tarr Theater. The Béla Tarr Cinema, which contains a deep narrative, has gained new meaning in terms of time and spatial terms when examined with the concept of chronotope. As a result, the chronotope concept described in the novel type, Béla Tarr films, has gained different dimensions, and time and space are visible.