Amaç: Yaşam standartlarının yükselmesi, teknolojik ilerlemeler ve küreselleşmeyle
oluşan seyahat serbestliği ile turizm faaliyetlerine katılan kişi miktarının yükselmesi
nedeniyle büyük bir pazar oluşmuştur. Gün geçtikçe ileri yaş ve engelli nüfusunun
toplam nüfusa oranının artması sağlık turizminin ileri yaş ve engelli turizmi
potansiyelinin yüksekliğini göstermektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin ileri yaş
ve engelli turizmine dair durum değerlendirmesi yapmaktır. Mevcut durumu ortaya
koyarak yapılan değerlendirme sonrasında yeni oluşacak teşviklerle birlikte Türkiye
için turizm gelirine katkı sağlamak ve işgücü kapasitesini artırmak hedeflenmektedir.
Gereç ve Yöntem: Projemizde sektörün gelişimi açısından İstanbul, Antalya,
Gaziantep, Balıkesir, İzmir, Van, Ordu ve Ankara illerinde bulunan huzurevi ve bakım
merkezleri ziyaret edilerek durum değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmada nitel ve
nicel yöntem birlikte kullanılarak karma yöntem uygulanmıştır.
İleri yaş ve engelli turizmi faaliyetlerini gerçekleştiren kurum yöneticisi, yatırımcısı
ve çalışanlarıyla yarı yapılandırılmış mülakat gerçekleştirilmiştir. Kartopu örneklem
yöntemi ile 16 görüşme sağlanmıştır. Görüşmeler Maxqda programı ile analiz edilmiş,
kodlamalar yapılmış ve oluşturulan betimsel tablolar ile yorumlanmıştır.
İleri yaş ve engelli turizmine katılan yaşlı ve engellilerin yaşamlarına yaptığı katkı,
memnuniyet ve beklentileri iyi oluş hali (tatmin durumu) ölçeği ile nicel olarak
ölçülmüştür. Kolayda örnekleme yöntemi ile toplam 206 kişiye iyi oluş hali ölçeği
uygulanmıştır. Nicel veriler SPSS programı ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Nitel
ve nicel yöntemlerle elde edilen bulgular üzerinden tez oluşturulmuştur.
Bulgular: Çalışmada bakımevlerinden hizmet alan yaşlı ve engellilerin %99,5’inin
Türk vatandaşı olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların iyi oluş hali ölçeği
incelendiğinde genel tatmin düzeyinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kadın
katılımcıların erkek katılımcılara göre iyi oluş hali ölçeği ortalamasını daha yüksek
olduğu tespit edilmiştir. En yüksek tatmin oranına Ankara, en düşük tatmin orana ise
Gaziantep ilinin sahip olduğu tespit edilmiştir. Yaşlara oranla tatmin durumu
incelendiğinde en düşük 18-24 yaş aralığı, en yüksek oranın ise 45-54 yaş aralığı
olduğu tespit edilmiştir. Mesleğe göre yapılan incelemede en yüksek tatmin oranına
sahip memurlar çıkarken, en düşük oran ise öğrencilere aittir. Bakımevlerinde
çalışanların %37,5’inin ileri yaş ve engelli turizmi kavramları hakkında, %50’sinin ise
uzun yaşam köyleri hakkında bilgisi olmadığı tespit edilmiştir. Kavramlar ve uzun
yaşam köyleri hakkında görüş sahibi olan katılımcıların ise verdikleri hizmetlerin ileri
yaş ve engelli turizmi kapsamında olmadığını belirterek, sektörün gelişmesi için birçok
öneride bulunduğu görülmektedir.
Sonuç: Mevcut durumda sunulan hizmetten genel memnuniyet sağlansa da Türkiye’de
verilen yaşlı ve engelli bakım hizmetlerinin turizme ve uzun yaşam köyleri konseptine
uygun olmadığı görülmektedir. Araştırmanın bulguları ışığında Türkiye’de
oluşturulabilecek olan “Uzun Yaşam Köyleri” projesi hakkında görüş ve öneriler
geliştirilmiştir.
Aim: A large market has emerged due to the rise in living standards, technological
advances and the freedom of travel created by globalization, and the increase in the
amount of people participating in tourism activities. The increase in the ratio of the
elderly and disabled population to the total population shows the high potential of
health tourism for elderly and disabled tourism. The aim of this study is to evaluate
the situation of tourism for the elderly and disabled in Turkey. It is aimed to contribute
to the tourism income and increase the workforce capacity for Turkey with the new
incentives that will be created after the evaluation made by revealing the current
situation.
Material and Method: In terms of the development of the sector in our project,
nursing homes and care centers in Istanbul, Antalya, Gaziantep, Balikesir, Izmir, Van,
Ordu and Ankara were visited and the situation was evaluated. In the study, mixed
method was applied by using qualitative and quantitative methods together.
Semi-structured interviews were conducted with the managers, investors and
employees of the institution that performs tourism activities for the elderly and
disabled. 16 interviews were conducted with the snowball sampling method. The
interviews were analyzed with the Maxqda program, coded and interpreted with the
descriptive tables created.
The contribution, satisfaction and expectations of the elderly and disabled people who
participate in advanced age and disabled tourism were measured quantitatively with
the well-being (satisfaction) scale. The well-being scale was applied to a total of 206
people with convenience sampling method. Quantitative data were analyzed and
interpreted with the SPSS program. The thesis was formed on the findings obtained by
qualitative and quantitative methods.
Results: In the study, it was determined that 99.5% of the elderly and disabled people
who receive service from nursing homes are Turkish citizens. When the participants'
well-being scale was examined, it was determined that the general satisfaction level
was high. It was determined that female participants had a higher well-being scale
average than male participants. It has been determined that Ankara has the highest
satisfaction rate and Gaziantep has the lowest rate. Examining the satisfaction level by
age, it was determined that the lowest rate was between the ages of 18-24 and the
highest rate was between the ages of 45-54. In the examination made by profession,
civil servants have the highest satisfaction rate, while the lowest rate belongs to
students.
It has been determined that 37.5% of the workers in nursing homes have no knowledge
of the concepts of advanced age and disabled tourism, and 50% of them do not know
about long life villages. The participants, who have opinions about the concepts and
long life villages, stated that the services they provide are not within the scope of
tourism for the elderly and disabled, and it is seen that they made many suggestions
for the development of the sector.
Conclusions: Although general satisfaction is provided with the service provided in
the current situation, it is seen that the elderly and disabled care services provided in
our country are not suitable for tourism and the concept of long life villages. In the
light of the findings of the research, opinions and suggestions have been developed
about the Long Life Villages project that can be created in Turkey.
