,Tatar âlim Kurbanali Hacı Halidoğlu’na ait 19. Asırda yazılmış olan Tevarihi
Hamse adlı kaynak niteliği taşıyan ancak henüz tamamıyla transkripti
tamamlanmamış olan bu eserin transkriptini yaptığımız bu bölümünde Fergana
Hanları dönemlerine ışık tutulmuştur. Bu çalışma ağırlıklı olarak Fergana Hanları
hakkında detaylı bilgiler içermekte olup, dönemin olaylarını Moğol, Fars, Arap,
Türk ve Çin dilinde yazılmış olan kaynaklar kullanarak aktarılması bakımından
önemlidir. Türk tarihinin Türkistan topraklarındaki bir dönemin aydınlatılması
yönünde 19. Asırda Kurbanali Hacı Halidoğlu tarafından matbu olarak kaleme
alınan 791 sayfalık bu eserin ilk 67 sayfalık kısmının transkriptinde Fergana
Hanlarının dönemleri, mücadeleleri, kendi aralarındaki siyasi çekişmeleri, taht
kavgaları, Rusların Fergana’yı işgali, Çin ile olan münasebetleri ve “Zikr-i Ecdâd
Altun Beşik” başlığı altında Fergana hanlarının şeceresine ayrıntılı olarak yer
verilmiştir.
Girişi beyitlerle başlayan bu eserin transkriptini yaptığımız bölümünde
dönemin ve Fergana havarisinin önemli şahsiyetleri başlıklar altında derlenerek
tarihsel süreçlerine göre yazılı şekilde kayda alınmıştır. Tatar âlim Kurbanali Hacı
Halidoğlu’na ait Tevarih-i Hamse adlı eserin transkriptinin ardından yapılan sonuç
değerlendirmesinde tez öneri formunda belirtilen kaynaklar ve amaca uygun olarak
tezimize katkıda bulunacağını düşündüğümüz diğer bilimsel materyallerden
yararlanılarak elde edilen çalışmanın anlaşılırlığına katkı sunulmuştur.
In this section, which is the transcript of Tevarih-i Hamse, written by Tatar
scholar Kurbanali Hacı Halidoğlu, which was written in the 19th century but which
has not yet been fully transcribed, the periods of Fergana Hanes were shed light.
This study mainly includes detailed information about Fergana Khan and it is
important in terms of transferring the events of the period by using sources written
in Mongolian, Persian, Arabic, Turkish and Chinese languages. In the transcription
of the first 67 pages of this 791-page book, which was written by Kurbanali Hacı
Halidoğlu in the 19th century in the direction of enlightening a period in the history
of Turkestan, the transitions of the first 67 pages of Fergana Khan's periods, their
struggles, political conflicts between them, the fights of the throne and the Chinese
and the genealogy of Fergana khan under the title of Zikr-i Ecdâd Altun Beşik.
The transcript of this work, which begins with couplets, is compiled under
the titles of the important personalities of the period and Fergana apostle and
recorded in written form according to its historical processes. The transcript of
Tevarih-i Hamse by Tatar scholar Kurbanali Hacı Halidoğlu contributed to the
comprehensibility of the study by utilizing the sources mentioned in the thesis
proposal form and other scientific materials that we think will contribute to our
thesis in accordance with the purpose.
