Zühd kavramının tam olarak karşılığını Hz. Peygamber ve sahâbesinin yaşantısında görmek
mümkündür. Zira zühd, Hz. Peygamber ve sahâbesinin yaşantısının kendisiydi. Çünkü onlar
dünyalığa önem vermeden, asıl hayatın âhiret hayatı olduğunu unutmadan, her türlü zorluğa
sabredip verilen nimetlere şükrederek, asıl hedeflerine Allah’ın rızasını koyarak ibâdet ve itaat
halinde bir ömür sürmüşlerdir.
Allah Resûlü’nün terbiyesinde bir hayat sürdüren hanım sahâbîlerin konu edildiği bu çalışmada
onların, takva, sabır, şükür, îsar, riyâzet, mücahede, tevekkül, rıza ve muhabbet konularında
gösterdikleri örnek davranışların neler olduğu incelenmiştir. Belirlenen bu kavramlar Kur’ân-ı
Kerîm, hadisler ve sûfî görüşleri çerçevesinde ele alınmış ardından da hanım sahâbîlerin
yaşantılarında bu kavramların tezâhürlerinin nasıl olduğu örneklerle sunulmuştur.
Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde zühd kelimesinin lügat ve terim anlamı
verilmiş ardından Kur’ân-ı Kerîm’de, hadislerde ve tasavvufî düşüncede zühd kavramı
incelenmiştir. Birinci bölümün ikinci başlığı olarak da hanım sahâbîlerin hayatlarına kısaca
değinilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise zühd döneminde hanım sahâbîlerin hayatlarında
tezâhür eden; takvâ, vera’, îsar, sabır, şükür, riyâzet, mücâhede, tevekkül, rıza, ve muhabbet
kavramlarının lügat ve terim manası verilmiş ve bu kavramlar Kur’ân, hadis, sûfî düşüncesi
bağlamında incelenmiş ardından da sahâbe örneklerine yer verilmiştir.
It is possible to see the exact equivalent of the concept of zuhd in the life of Muhammad and his
companions. For, asceticism was the life of Muhammad and his companions. Because they did
not care about worldly life, did not forget that the real life is the life of the hereafter, persevered
in all kinds of difficulties, thanked for the blessings given, and putting Allah's consent as their
main goal, they led a life of worship and obedience.
In this study, in which the female companions who led a life in the upbringing of Muhammad
were the subject, their exemplary behaviors in the subjects of taqwa, patience, gratitude, isar,
obedience, struggle, tawakkul, consent and affection were examined. These determined concepts
were handled within the framework of the Qur'an, hadiths and Sufi views, and then examples of
how the manifestations of these concepts were presented in the lives of female Companions.
The study consists of two main parts. In the first chapter, the lexicon and term meaning of the
word zuhd is given, then the concept of zuhd in the Qur'an, hadiths and mystical thought is
examined. As the second title of the first chapter, the lives of female companions are briefly
mentioned. In the second part of the study, manifested in the lives of the female companions in
the period of zuhd; The lexicon and term meanings of the concepts of taqwa, vera', îsar, patience,
gratitude, obedience, struggle, tawakkul, consent, and love are given and these concepts are
examined in the context of the Qur'an, hadith, and Sufi thought, and then examples of the
Companions are given.