Türk dilinin Batı veya Kuzeybatı ya da Karadeniz-Hazar çevresi Türk
lehçeleri arasında gösterilen Karay Türkçesi üzerine Türkiye’de ve dünyada
yapılan çalışmaların sayısı oldukça az ve de çok değerlidir. Karay Türkçesinin
sözvarlığına ve gramerine yönelik olan bu çalışma, diğer çalışmalara sözvarlığı
tespiti, kelime ve ek analizleri bakımından destek olmak ve farklı bakış açıları
kazandırmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaçla Karay Türkçesi iki farklı koldan
değerlendirilmiştir. Bunlardan biri Troki ağzına ait olan Kowalski’nin
Karaimische Texte im Dialect von Troki, diğeri ise Kırım Karaycasına ait olan
Polkanov’ un Krımkayların Atalar Sozı adlı eserleridir. Bu eserlerin söz varlığı,
biçimbirimlik dizin, kelime ve ek sıklık dizinleri oluşturulmuş sonrasında bu
verilerden hareketle değerlendirme ve analizler yapılmıştır. Eserlerden elde edilen
toplam 43655 kelime incelenerek analiz verileri ortaya konmuştur. Bu çalışma ile
amaçlanan Karay Türkçesinin diğer ağızları ve Türk dilinin tarihi ve çağdaş diğer
lehçeleriyle karşılaştırılması, kelime ve ek çalışmaları üzerinden farklı
yaklaşımlarda, görüşlerde bulunmaya zemin hazırlanmasıdır. En önemlisi ise yitip
gitmek üzere olan bir Türk lehçesinin unutulmuş raflardan gün yüzüne çıkarılması
ve Türk dili dünyasında baki kalmasını sağlamaktır.
The number of studies conducted in Turkey and Turkish world on the
Karaites, one of the Turkish dialects of the West or Northwest or the Black SeaCaspian region, are quite small and they are very valuable. This study, which is
aimed to examine the vocabulary and grammar of the Karay Turkish, was
prepared in order to support other studies in terms of vocabulary determination,
vocabulary and additional analyzes and to give different perspectives. For this
purpose, Karay Turkish is evaluated from two different branches. One of them
belongs to the mouth of Troki Kowalski'nin Karaimische Texte im Dialect von
Troki, the other is belonging to the Crimean Blackbird Polkanov 's Kratkaylarin
Atalar Sozi. The vocabulary, morphological index, word and additional frequency
indexes of these works were created and then evaluation and analysis were made
based on these data. A total of 43655 words were obtained from the works and
they were analyzed. The aim of this study is to compare the other dialects of
Karay Turkish with other historical and contemporary dialects of the Turkish
language, and to prepare the ground for opinions in different approaches through
words and additional studies. The most important thing is to uncover a Turkish
dialect that is about to be lost from the forgotten shelves and to keep the Turkish
language in the world.
