Şer‘iyye sicilleri Osmanlı Mahkemeleri’nde kadı tarafından görülen davaların kayıt
altına alınmasıyla meydana getirilen defterlerdir. Bu tez çalışmasında davalardan
meydana gelen sicillerden olan 1780-1781 yıllarını ihtiva eden 58 Numaralı
Amasya Şer‘iye Sicil Defteri’nin transkripsiyonu yapılmış, belgelerin
incelenmesiyle adı geçen dönemde Amasya’nın idari, sosyal, siyasi, ekonomik ve
iktisadi yapısı değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Bu tez çalışması dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde defter Amasya şehrine
ait olduğu için kuruluşundan, idarecilerine kadar ele alınmıştır. İkinci bölümde
defterler, kadı tarafından mahkemelerde işlenilen konuları içerdiği için Osmanlı’da
mahkemeler, kadı ve şer‘iyye sicilleri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde
transkripsiyonunu yaptığımız defterden hareketle belge çeşitleri incelenmiş,
defterin tanıtımı yapılmış, 1780-1781 yılları arasında Amasya şehrinin siyasi,
sosyal, iktisadi, ekonomik ve idari yapısı belgeler ışığında ele alınmıştır. Son
bölümde ise 58 Numaralı Amasya Şer‘iye Sicil Defteri’nin transkripsiyonlu metni
ve belgelerin özetleri yer almıştır. Ayrıca defter esas alınarak hazırlanan sözlük
çalışmasına ve defterin orijinal sayfalarına tezin son kısmından ulaşmak
mümkündür.
Court registers are the books created by recording the cases heard by the Judge in
the Ottoman Courts. This thesis study consists of transcribing the Amasya Sharia
Registry Book No. 58 containing the years 1780-1781, examining the documents
and evaluating the administrative, social, political, economic and economic
structure of Amasya in the aforementioned period.
This thesis consists of four parts. In the first part, since the book belongs to
the city of Amasya, it is discussed from its foundation to its administrators. In the
second part, the courts, judge and court registers in the Ottoman Empire are
discussed, as the books contain the subjects handled by the judge in the courts. In
the third part, the types of documents are examined based on the notebook that we
have transcribed. The notebook has been introduced. Between the years 1780-1781,
the political, social, economic, economic and administrative structure of the city of
Amasya was tried to be revealed in the light of documents. In the last section, the
transcripted text of the Amasya Sharia Registry Book No. 58 and the summaries of
the documents are included. In addition, it is possible to reach the dictionary study
prepared on the basis of the notebook and the original pages of the notebook from
the last part of the thesis.
