XVIII. yüzyıl, Osmanlı tarihinde bir değişim ve geçiş dönemi olarak kabul görmekle birlikte
hafızalarda Ayanlar Çağı olarak da yer edinmiştir. Bu yüzyılın ikinci yarısında yerel ayan aileleri
tarafından yönetilen Amasya’nın gündelik hayatında döneme damgasını vuran değişim ve
dönüşümlerin izlerini sürmek mümkün olmuştur.
Araştırmanın birinci bölümünde Amasya’nın tarihsel geçmişinden başlayarak genel görünümü,
topoğrafyası, mahalleleri, nüfusu ve Amasya halkının gündelik hayatında en çok vakit geçirdiği
mekanlar üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, Amasya’da yönetimden sorumlu ehl-i örf ve ehli şer sınıfına mensup kişiler şer’iyye sicillerine yansıdıkları konular bağlamında ele alınmıştır.
Üçüncü bölümde özelde ailenin genelde Amasya toplumunun sosyoekonomik yapısı, gündelik
hayatın içindeki örgütlenme biçimi ve ekolojik etkilenmeye bağlı olarak bu yapıya etki eden
etmenler hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Dördüncü bölümde ise çevre koşullarına bağlı
olarak Osmanlı Devleti’nin her bölgesinde meydana gelen ya da gelebilecek olan cinayet,
yaralama, gasp, hırsızlık, zina, tecavüz gibi günlük hayatın akışını bozan asayiş ve eşkıyalık
olaylarından bahsedilmiştir.
XVIII. century was a period of change and transition in the Ottoman history, as well as the Age
of Notables. In the second half of this century, it was possible to trace the changes and
transformations that marked the period in the daily life of Amasya, which was ruled by local
notable families.In the first part of the research, starting from the historical past of Amasya, the
general appearance, topography, neighborhoods, population and the places where the people of
Amasya spend most of their time in their daily life are emphasized. In the second part,
administration, custom and dissent, are discussed in the context of the issues that are reflected in
the sharia registers. In the third chapter, evaluations were made about the socio-economic
structure of the Amasya society in general, the family in particular, the organization in daily life
and the factors affecting this structure depending on the ecological influence. In the fourth
chapter, the incidents of public order and banditry that disrupt the flow of daily life such as
murder, injury, extortion, theft, adultery, and rape that occurred or could occur in every region of
the Ottoman Empire, depending on the environmental conditions, were mentioned.
