Orta Okul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerle Dil Bilgisi Etkinliklerinin İlişkisi

Abstract

Türkçe öğretiminin amacı anlama ve anlatma becerileri geliĢmiĢ bireyler yetiĢtirmektir. Anlama ve anlatma becerileri geliĢmiĢ bireyler yetiĢtirmek için dilin her yönüyle öğretilmesi gerekmektedir. Bir dilin tüm yönleriyle öğretilmesi dil bilgisi yoluyla gerçekleĢmektedir. Dil bilgisi, bir dilin kullanımında ortaya çıkan bir kurallar bütünü olduğuna göre bu kuralları öğrencilere ezber yaparak ve kuru bilgilerle değil, dilin kullanım alanı olan yazılı ve sözlü metinlerden hareketle öğretilmelidir. Bu bağlamda bu araĢtırmanın amacı ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan dil bilgisi etkinliklerinin okuma ve dinleme/izleme metinleriyle iliĢkilerini incelemektir. AraĢtırma nitel araĢtırma yöntemlerinden temel nitel araĢtırma ile gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırmanın çalıĢma materyallerini Türkçe Dersi Öğretim Programı (2019) ve ortaokul Türkçe ders kitapları oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın verilerini programda yer alan dil bilgisi kazanımları, ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma ve dinleme/izleme metinleri ile dil bilgisi etkinlikleri oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın veri toplama aracını, araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen ―Dil Bilgisi Etkinliklerinin Metinlerle ĠliĢkisi Tablosu‖ oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın verileri doküman incelemesi yoluyla toplanmıĢ ve içerik analizi tekniği ile çözümlenmiĢtir. AraĢtırma sonucundan hareketle; 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı‘ndaki (Anıttepe, 2020) dil bilgisi etkinlikleri metinlerle çok az iliĢkili, 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı‘ndaki (Ekoyay, 2020) dil bilgisi etkinlikleri metinlerle çoğunlukla iliĢkili, 7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı‘ndaki (Özgün, 2020) dil bilgisi etkinlikleri metinlerle çok az iliĢkili ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı‘ndaki (MEB, 2020) dil bilgisi etkinlikleri metinlerle çoğunlukla iliĢkili olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.

The aim of teaching Turkish language is to raise individuals who have advanced comprehension and expression skills. It is necessary to teach the language in all its aspects in order to raise individuals with advanced comprehension and expression skills. Teaching a language with all its aspects actualize through grammar. Since grammar is a set of rules that emerge in the use of a language, these rules should be taught to students not by rote memorization and plain knowledge, but based on written and oral texts, which are the field of use of the language. In this context, the aim of this research is to examine the relations of grammar activities with reading and listening/monitoring texts in secondary school Turkish textbooks. The research was carried out with basic qualitative research, which is one of the qualitative research methods. The study materials of the research consist of Turkish Language Curriculum (2019) and secondary school Turkish textbooks. The data of the research consist of grammar achievements in the curriculum, reading and listening/monitoring texts and grammar activities in secondary school Turkish textbooks. The data collection tool of the research is the "Relationship Table of Grammar Activities with Texts", which is developed by the researchers. The data of the research were collected through document analysis and analyzed by content analysis technique. Based on the results of the research, it has been concluded that the grammar activities in the 5 th Grade Turkish Textbooks are partially related to the texts, the grammar activities in the 6th Grade Turkish Textbooks are mostly related to the texts, the grammar activities in the 7th Grade Turkish Textbook are partially related to the texts, and the grammar activities in the 8th Grade Turkish Textbook are mostly related to the texts.