Nazan Bekiroğlu’nun Roman ve Hİkâyelerinde Postmodernizm-Büyülü Gerçekçilik, Tasavvuf ve Psikanalitik

Abstract

Nazan Bekiroğlu, doksanlı yıllardan itibaren Türk edebiyatında deneme, hikâye ve romanlarıyla adından söz ettirmiş bir yazardır. Eserlerinde birbirinden farklı disiplinler kullanmakta ve bu sebeple çok katmanlı girift yapılı metinler ortaya koymaktadır. Varoluşsal kaygıları/kaygılarını, tasavvufî bakış açıları, postmodern edebiyatın teknikleri ve büyülü gerçekçilik akımının imkânlarıyla ortaya koyarak kendine has bir üslup yakalamıştır. Yazarın eserlerindeki bu çok seslilik, pek çok çalışmaya konu olmuş; buna rağmen eserlerinin derinliği tam manasıyla ortaya koyulamamıştır. Bu tezde, Nazan Bekiroğlu'nun roman ve hikâyeleri yazılış sırası dikkate alınarak incelenmiş, yazarın eserlerinde postmodern edebiyatın üstkurmaca, metinlerarasılık gibi tekniklerinin yanı sıra ironi, çoğulculuk, zıtlıkların uyumu gibi unsurlar ile zaman, mekân, kişi, olay örgüsünün ve büyü gerçekçilik akımının esnekliğinden yararlandığı; İslam filozoflarından özellikle İbn'ül Arabî, Mevlâna, Sühreverdi ve Harakânî'nin bakış açılarına yer verdiği saptanmıştır. Bekiroğlu'nun kurmaca eserlerinde dikkat çeken varoluş kaygıları, psikanalatik kuramının önemli temsilcileri Freud, Jung ve Lacan'ın yorumlarıyla açıklanmaya çalışılmıştır. Bu tezin sonucunda, Bekiroğlu'nun yazarlığının temelini oluşturan malzemenin, şuuraltının yansıması olduğu ve yazarın bu malzemeyi tasavvufi bakış açılarıyla yorumlayıp postmodern tekniklerle ortaya koyduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Nazan Bekiroğlu, postmodernizm, büyülü gerçekçilik, tasavvuf, psikanalitik.

Nazan Bekiroğlu is an author that has been popular with her essay,story and novels in Turkish Literature from 90s. She has been using different disciplines in her works so she has been creating stratified and tangled texts. She has caught a unique manner that examined existential anxiety/her anxiety with Sufistic perspective and introduced them with the post-modern and magical realism literature techniques. This multivocality in her works has been a subject for many workings but the deepness of her works hasn't been revealed exactly. In this study, novels and stories of the author has been viewed chronologyically. It has been determined that,in her workings,the author has benefited from the flexibility of time-place-person-plot and some elements like irony,multiplism,harmony of contrasts as well as the techniques like metafiction, intertextuality of post-modern literature and magical realism. Also, it is determined that she has included the perspective of Islamic philosophers,especially Ġbn'ü Arabî, Mevlâna,Sühreverdi and Harakânî. The existential anxiety in Bekiroğlu's workings and her fiction works have been tried to be explained with the pointview of Freud,Jung and Lacan that are the significant representative of psychoanalytic theory. At the end of this study,it has seen that the point that creates Bekiroğlu has the reflection of her subconscious and this point has been produced with Sufistic perspective and post-modern techniques.