Yaş meyve ve sebzeler sahip oldukları su oranlarından dolayı uzun süre muhafaza
edilemezler. Bu nedenle ürünlerin depolama kabiliyetini artırmak ve enerji maliyeti
olmaksızın uzun süreli saklanmasını sağlamak amacıyla ürünler kurutulmaktadır. Kurutma
doğal yöntemlerle (açık havada, güneşte veya gölgede) uzun sürede antihijyenik koşullarda
yapılabileceği gibi mekanik olarak kurutma makinalarında daha kısa sürede, gıda özelliklerini
koruyarak ve hijyenik olarak yapılabilmektedir.
Gıda kurutma makina maliyetlerinin yüksek olması yanı sıra kurutma zamanın uzun
ve enerji maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı mekanik kurutma gıda üreticileri tarafından
tercih edilmemektedir.
Karadeniz bölgesinde yoğun olarak fındık tarımı yapılmaktadır. Fındık hasadının
yapıldığı Ağustos-Eylül aylarında bölgenin oldukça yağışlı ve nemli olması, geleneksel
yöntemlerle güneşte kurutulan fındığın kuruma süresini uzatmakta ve buna bağlı olarak kalite
kayıpları ile aflatoksin oluşumuna sebep olmaktadır. Fındık tarımında farklı tip ve yöntemlere
sahip mekanik kurutma makinaları var olsa da, bu makinalar hem üreticiler hem de işleme
tesisleri tarafından kabul görememiştir.
Bu deneysel çalışmada kurutma süresini kısaltacak, enerji verimliliği yüksek, fındık
gıda özelliğinin koruyacak hijyenik LED’li kurutma sistemi tasarlanarak imal edilmiştir.
Enerji kaynağı olarak üç farklı LED sıcaklığına sahip LED’ler (3000 K, 4000 K ve 6500 K)
kullanılmış ve ışınımla ısı transferinin kütle transferine etkileri ortaya koyulmuştur. Fındıkla
LED’ler arasındaki mesafe artışının ve fındık boyutunun kuruma süresine etkisi belirlenmiştir.
Kurutma şartlarının gıda özelliklerine etkisi incelenmiştir. Ayrıca kurutma yöntemlerinin
geleneksel yöntemle karşılaştırması için fındık güneşte de kurutulmuştur.
LED’li kurutma sistemi, konveksiyonel kurutma yöntemine (etüv) ve Güneşte
kurutmaya göre daha kısa sürede fındığı %6 denge nemine düşürmüştür. LED’li fındık
kurutma doğal taşımda gerçekleşecekse uygun sıcaklık aralığı açısından fındık ile LED
arasındaki mesafe 15 cm olmalıdır. LED’li fındık kurutma zorlanmış taşınımda
gerçekleşecekse hem kuruma süresi hem de uygun sıcaklık aralığı açısından hava hızı 1,5 m/s
ve fındık ile LED arasındaki mesafe 5 cm olmalıdır. Fındıkla LED arasındaki mesafe ve
fındık boyutu arttıkça kuruma süresi de artmıştır.
Fresh fruits and vegetables cannot be preserved for a long time due to their water
content. Therefore, the products are dried to increase the storage capacity of the products and
to ensure long-term storage without energy costs. Drying can be carried out by natural methods
(outdoors, in the sun or the shade) in a long time under antihygienic conditions, as well as in
mechanical drying machines in a shorter time, preserving food properties and hygienic.
Mechanical drying is not preferred by food manufacturers due to the high drying costs
and long drying times and high energy costs.
In the Black Sea region, hazelnut cultivated intensively. In August-September, when
the hazelnut harvest is carried out, the drying of the harvested hazelnut in the sun by traditional
methods is prolonged because the region is quite rainy and humid, the drying time is
prolonged, the quality losses and causes aflatoxin formation. Although there are mechanical
drying machines of different types and methods in hazelnut farming, these machines have not
been accepted by both producers and hazelnut processing plants.
In this experimental study, a hygienic LED drying system was designed and
manufactured to reduce the drying time, to maintain energy efficiency and to maintain nut
nutrient properties. LEDs (3000 K, 4000 K and 6500 K) with three different LED temperatures
have been used as energy sources and the effects of radiation heat transfer on mass transfer
have been demonstrated. The effect of an increase in distance between hazelnuts and LEDs
and the size of hazelnuts on drying time were determined. The effect of drying conditions on
food properties was investigated. Besides, hazelnuts were dried in the sun for comparison of
drying methods with conventional methods.
LED drying system reduced the hazelnut to 6% equilibrium moisture in a more shorter
time compared to the convection drying method (oven) and drying in the sun. If the hazelnut
drying with LED is to be carried out in natural convection, the distance between the hazelnut
and the LED should be 15 cm for the appropriate temperature range. If the LED hazelnut
drying is to be carried out in forced convection, the air velocity should be 1.5 m / s and the
distance between the hazelnut and the LED should be 5 cm in terms of drying time and suitable
temperature range. As the distance between the hazelnut and the LED increased and the
hazelnut size increased, the drying time also increased.
