Öz-Yeterlik İle Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Proaktif Kişiliğin Aracı Rolü

Abstract

Pozitif psikoloji bireylerin güçlü yanları ve potansiyelleri üzerine odaklanmaktadır. Bireylerin iyi oluşları artırılarak yaşama ilişkin olumlu bakış açılarının önü açılmak istenmektedir. Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin öz-yeterlik algıları ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide proaktif kişiliğin aracı rolünü değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 783 üniversite öğrencisi araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Çalışmada, Genel Öz-yeterlik Ölçeği, Kısaltılmış Proaktif Kişilik Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Üniversite öğrencilerinin öz-yeterlik algıları, yaşam doyumu ve proaktif kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) ile analiz edilmiştir. Araştırmada test edilen modelin aracılık etkilerinin istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığı Betimleyici İstatistikler, Pearson Korelasyon Katsayısı ve Bootstrap Yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonuçları özyeterlik ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide proaktif kişiliğin kısmi aracı role sahip olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular ilgili literatür doğrultusunda tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre, eğitim kurumlarımızda yürütülen rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanındaki faaliyetlerde proaktif kişilik özelliğinin geliştirilmesinin ve öz-yeterlik algısının artırılmasına yönelik etkinliklere yer verilmesinin, gençlerin hedeflerine ulaşabilmeleri konusunda fayda sağlayacağı ve yaşam doyumunun artıracağı söylenebilir.

Positive psychology focuses on the strengths and potentials of individuals. It is aimed to give way to positive approaches towards life by means of improving wellbeing levels of people. In this study, it was aimed to evaluate the mediating role of proactive personality between self-efficacy perceptions and life satisfaction levels of university students. The research group composed of 783 university students. In the study, General Self-Efficacy Scale, Abbreviated Proactive Personality Scale and Life Satisfaction Scale were used as data collection tools. Relations between selfefficacy perceptions, life satisfaction levels and proactive personality traits of university students were analyzed by Structural Equation Modeling (SEM). The statistical significance of the mediator effects of the model tested in the study was examined using Descriptive Statistics, Pearson Correlation Coefficient and Bootstrap Method. The results of the research show that proactive personality has a partial mediator role in the relationship between self-efficacy and life satisfaction. Results from the study were discussed in light of the relevant literature and suggestions were provided. Improving the proactive personality characteristics of individuals in activities carried out in the field of psychological counseling and guidance in educational institutions and providing activities for increasing the selfefficacy perception will be beneficial for young people to reach their targets and increase their life satisfaction levels.