Abstract:
Bu araştırma Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümündeki
doku kültürü laboratuvarında 2021 yılı vejetasyonunda gerçekleştirilmiştir. Bitkisel
materyal olarak kokulu üzümün (Balıkçı Siyahı tipinde) aktif sürgünlerinden alınan,
tek boğum içeren 2-3 cm uzunluğundaki mikro çelikler kullanılmıştır. Mikro
çeliklere %20 ticari çamaşır suyunda 20 dakika süreyle yüzey sterilizasyonu
yapılmıştır. Steril edilen eksplantlar 1 mg/l BA içeren Murashige-Skoog ortamında
(MS) kültüre alınmıştır. BA içeren ortamda kültüre alınan eksplantlardan süren
sürgünler köklendirme aşamasında, kuraklık stresinin oluşturulması amacıyla ortama
5 farklı dozda 0, 0.1, 0.2, 0.3 ve 0.4 M sorbitol ilave edilmiştir. Deneme aşamasında;
bitki canlılığı (%), sürgün uzunluğu (cm), sürgün yaş ve kuru ağırlığı (g), sürgündeki
boğum sayısı (n) ve yaprak sayısı (n), yaprak taze ve kuru ağırlığı (g), klorofil
içeriği, zararlanma derecesi, tolerans oranı (TO), iyon akışı (%), yaprak turgor
ağırlığı, hücre zarı zararlanma oranı (HZZO, %), eksplantın oransal su kapsamı (%)
incelemeleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına bakıldığında bitki canlılığı
(%), sürgün boyu (cm), sürgündeki boğum sayısı ve yaprak sayısı (n), sürgün yaş ve
kuru ağırlığı (g), zararlanma derecesinin (1-4) kontrol uygulamasına kıyasla sorbitol
dozunun artmasına bağlı olarak azaldığı gözlemlenmiştir. En fazla zararlanmanın 0.3
M ve 0.4 M sorbitol uygulamalarında olduğu ve bitki büyüme ve gelişmesinin de
önemli ölçüde azaldığı saptanmıştır,This research was carried out in the tissue culture laboratory of Ordu
University Faculty of Agriculture, Department of Horticulture in 2021 vegetation. As
a material, 2-3 cm long micro-cuttings containing with a single node from active
shoots of foxy grape (Balikci Siyahi grape type) were used. Surface sterilization was
performed on micro-cutting in 20% commercial bleach for 20 minutes. Sterilized
explants were cultured in Murashige-Skoog medium (MS) containing 1 mg/l BA.
During the rooting phase of explants cultured in BA-containing medium, 5 different
doses of 0, 0.1, 0.2, 0.3 ve 0.4 M sorbitol were added to the medium in order to
create drought stress. In the trial phase; plant viability (%), shoot length (cm), dry
and weight of shoots (g), number of internodes and leaves on shoots (n), fresh and
dry weight of leaves (g), chlorophyll content (SPAD), degree of damage, tolerance
rate (TO), ion flow (%), leaf turgor weight (g), cell membrane damage rate (HZZO,
%), proportional water scope (%) of explant were examined. Looking at the results of
the research, it was observed that plant viability (%), shoot length (cm), dry and
weight of shoots (g), number of internodes and leaves on shoots (n), decreased due to
the increase in sorbitol dose compared to the control application. It was determined
that the most damage was in 0.3 M and 0.4 M sorbitol applications and plant growth
and development were significantly reduced.