Bu çalışmada, FeSO4, Fe-SİTRAT, Fe-HUMAT, Fe-NANO, Fe-EDTA, FeEDDHA, Fe-DTPA ve Fe-HBED gibi farklı demir uygulamalarının serada
yetiştirilen bakla bitkisinin toplam ve aktif Fe içerikleri ile diğer makro ve mikro
besin element içerikleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Toprağa 10 mg kg-1
düzeyinde
Fe uygulanmış olup; deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre 4 tekerrürlü
olarak yürütülmüştür.
Bakla bitkisinin kuru ağırlıkları en yüksek asit toprakta Fe-DTPA
uygulamasından elde edilirken; alkalin ve kireçli toprakta EDDHA uygulamasından
elde edilmiştir. Bitkinin toplam ve aktif Fe içerikleri asit toprakta EDTA ve EDDHA
uygulamalarında, alkalin ve kireçli toprakta ise EDDHA ve EDTA’da en yüksek
belirlenmiştir. Demir uygulamaları ile bitkinin toplam N içerikleri kontrolün
üzerinde olup her üç toprakta da EDTA ve DTPA’nın etkili olduğu gözlenmiştir.
Bitkinin P ve K içerikleri genellikle kontrol uygulamasının altında kaldığı
belirlenmiştir. Bitkinin Ca içerikleri uygulamalarla birlikte düzensiz bir dağılım
göstermiştir. Bitkinin Zn içeriği tüm toprak çeşitlerinde genellikle en yüksek EDTA
ve EDDHA’da iken; Cu içeriği EDDHA ve EDTA uygulamalarından elde edilmiştir.
Bitkinin Mn içeriği asit toprakta (EDTA ve EDDHA) yaklaşık 5-8 kat daha yüksek
iken; alkalin ve kireçli toprakta FeSO4 ve Fe-SİTRAT uygulamalarında yüksek
bulunmuştur.
Asit, alkalin ve kireçli topraklarda bitkinin N ve Cu içerikleri optimum
sınırların üzerinde olduğu belirlenmiştir. Yaprakların P içerikleri tüm toprakta
yetersiz iken; K içeriğinin asit ve alkalin topraklarda noksan, kireçli toprakta
optimum sınırları sağladığı belirlenmiştir. Tüm toprak çeşitlerinde yaprakların Ca,
Zn ve Cu içeriklerinin optimum sınırlar içerisinde değiştiği belirlenirken; Mn
içeriklerinin asit toprakta yüksek, alkalin toprakta optimum ve kireçli toprakta ise
yetersiz olduğu saptanmıştır.
Sonuç olarak, bakla bitkisinde demir klorozuna karşı asit reaksiyonlu
toprakta Fe-EDTA ve Fe-DTPA uygulamaları, alkalin reaksiyonlu toprakta FeEDDHA ve Fe-EDTA uygulamaları, kireçli toprakta ise Fe-EDDHA, Fe-HBED ve
Fe-HUMAT uygulamaları önerilebilir
In this study, the effect of different iron application such as FeSO4, FeCITRATE, Fe-HUMATE, Fe-NANO, Fe-EDTA, Fe-EDDHA, Fe-DTPA and Fe-HBED
on the total and active Fe contents of the pod plant grown in the greenhouse and other
macro and micronutrient element contents was investigated. Fe was applied to the soil at
the level of ten mg kg-1
; the experiment was carried out according to the randomized
plot design with four replications.
The dry weight of the broad bean plant was obtained by applying Fe-DTPA to
the most acidic soil, whereas it was obtained by applying EDDHA to alkaline and
calcareous soils. The plant's total and active Fe contents were highest in EDTA and
EDDHA applications in acid soil and EDTA and EDDHA applications in alkaline and
calcareous soils. The plant's total N content was higher than the control, and EDTA and
DTPA were reported to be effective in all three soils with iron applications. Under
control application, the plant's P and K concentrations were generally determined. With
the applications, the Ca content of the plant revealed an irregular distribution. Although
the plant's Zn content was generally highest in EDTA and EDDHA in all soil types, the
Cu content was obtained by EDDHA and EDTA applications. This plant's Mn content
was 5-8 times higher in acid soil (EDTA and EDDHA); it was observed to be higher in
FeSO4 and Fe-CITRAT applications in alkaline calcareous soils.
The plant's N and Cu contents were reported above optimal pH limits in acid,
alkaline, and calcareous soils. It has been observed that the P content of the leaves is
insufficient across the soil. However, the K content is deficient in acid and alkaline soils
while providing optimal limits in calcareous soils. While the leaves' Ca, Zn, and Cu
contents varied within the optimal ranges in all soil types, Mn contents were found to be
high in acid soils, optimum in alkaline soils, and insufficient in calcareous soils.
As a result, applications of Fe-EDTA and Fe-DTPA in acidic soils, Fe-EDDHA and FeEDTA in alkaline soils, and Fe-EDDHA, Fe-HBED, and Fe- HUMAT in calcareous
soils can be recommended to protect broad bean plants against iron chlorosis.
