Türkiye’de Turizm Sektöründe Göçmen Emeği: Antalya İli Örneği

Abstract

Turizm genel olarak bir hareketi ifade ettiği için tarihin başlangıcından itibaren var olan bir faaliyettir. Fakat sosyal, kültürel ve ekonomik etkilerini yüzyılın başlarında hissettirmeye başlamıştır. 2. Dünya Savaşı’na kadar olan yüzyılın ilk çeyreğinde sadece belirli bir sınıfa mensup kişilerin belirli bölgelere yaptığı turizm hareketi, özellikle savaş sonrasında küreselleşmenin ve dünyanın yeniden yapılanması ile birlikte çok geniş kitlelere ve alanlara ulaşmıştır. Bu büyüme turizm sektörünü hizmetler sektörünün önemli bir parçası haline getirmiştir. 1980’li yıllar ile birlikte Türkiye, turizm sektörüne yönelik atılımlar ve yatırımlar yapmaya başlamıştır. Bu dönemde ihtiyaç olan döviz açığını kapatabilmek için turizm yatırımları devlet tarafından desteklenmiş ve teşvik edilmiştir. Ekonominin gelişmesinde önemli bir itici güç olan turizm, cari açığın kapatılması noktasında önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca istihdam yaratmadaki rolü işsizlik üzerinde büyük etkiler yaratmıştır. 1990’lı yıllarda Sovyetler Birliği’nin yıkılması ile birlikte buraya bağlı ülkelerden Türkiye’ye göç hareketi yaşanmıştır. Sovyetler Birliği’nden Türkiye’ye doğru yaşanan bu göç hareketi sonucunda birçok göçmen Türkiye’de kalarak emek piyasasında yer almaya başlamışlardır. Başlıca görüldükleri sektörler ise, turizm, ev içi hizmetleri ve eğlence sektörleri olmuştur. Turizm piyasasının rekabetçi yapısını düşündüğümüzde yetişmiş personele olan ihtiyacın yüksek olduğu görmekteyiz. Özellikle okullardan mezun olan öğrencilerin sektöre devam etmemesi ilk başta donanımsız bir iş gücünün sektöre girmesine neden olmuş ve ardından göçmen emeği ile bu açık kapatılmaya çalışılmıştır. Türkiye turizmde yeni bir ülke olması ve kalifiye personel azlığı göçmenleri bu sektörde önemli hale getirmiştir. Türklerin yapmaktan çekindiği ağır ve pis işlerde yer almaları, dil bilmeleri ve sektöre kolay adapte olmaları turizm piyasasında aranan emek gücü olmalarını sağlamıştır. Çalışmada göçmen emeğinin Türk turizm piyasasındaki yeri, dünü, bugünü ve geleceği hakkında durum incelemesi yapılmaya çalışmıştır. Ayrıca Türk turizmi ile ilgili genel çerçeve çizilerek literatürde yer alması amaçlanmıştır.

Since tourism expresses a movement in general, it is an activity that has existed from the beginning of history. However, its social, cultural and economic effects began to be felt at the beginning of the century. In the first quarter of the century untill the 2nd World War, the tourism movement made by the people belongs to a certain class to certain regions. After the world war this movement reached very large masses and areas with the globalization and restructuring of the world. This growth has made the tourism industry an important part of the services industry. Since the 1980s, Turkey has started to make progress and investments in the tourism sector. In this period, tourism investments were supported and encouraged by the government in order to close the foreign currency deficit. Tourism, which is an important driving force in the development of the economy, plays an important role in closing the current account deficit. In additionto these, its role in providing employment had great effects on unemployment. In the 1990s with the dissolution of Soviet Union, a migration movement started from the countries belonging to Soviet Union to Turkey. As a result of this migration to Turkey, a lot of immigrants began to take part in the labor market by staying in Turkey. They worked especially in tourism, domestic services and entertainment sectors. Considering the competitive structure of the tourism sector we see that the need for experienced personnel is high. In particular, the fact that the students who graduated from the schools did not continue to the sector caused an unqualified workforce to enter the sector at first, and then this gap was tried to be met with immigrant labor. Turkey was a new country in this sector so immigrants are very important in this market because of the lack of qualified personnel. Their taking part in the heavy and dirty jobs that the Turks hesitated to do, their language skills and their easy adaptation to the sector made them a demanded labor force in the tourism market. In the study, a situation analysis has been made about the place, past, present and future of migrant labor in Turkish toursim market. In addition, it is aimed to contribute to the literature by drawing a general framework about Turkish tourism.