Bu araştırma, ‘‘Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki Temel
Becerileri Kazandırmada İlkokul dördüncü Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı
İçeriğinin Yeterliliğine İlişkin Öğretmen Görüşleri’’nin incelenmesi amacıyla
hazırlanmıştır. Araştırmada yöntem olarak nitel ve nicel verilerin toplanması,
analizi ve verilerin birlikte kullanımına yönelik araştırma yaklaşımlarından olan
karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ordu’nun Fatsa
ilçesindeki 20 ilkokulda görev yapan 286 sınıf öğretmeninden dördüncü Sınıfı
okutan 80 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Bu öğretmenlerin 69 tanesinden dönüt
sağlanmıştır. Bu araştırmada kullanılan veri toplama aracına yönelik Cronbach
Alpha güvenirlik ve geçerlik analizi sonucunda güvenirlik katsayısı 0.926 olarak
bulunmuştur. Verilerin analizi bilgisayar ortamında SPSS 22.0 istatistik programı
kullanılarak yapılmış ve dağılımın özellikleri incelendikten sonra frekans/yüzde
hesaplamaları, aritmetik ortalaması, standart sapması hesaplanmıştır. Verilerin,
öğretmenlerin cinsiyetlerine göre analizinde bağımsız t-testi, öğrenim düzeyleri
ile mesleki kıdemlerine göre analizinde de Ki-Kare testi uygulanmıştır.
Araştırmaya katılanların %36,23’ünü kadın, %63,77’sini ise erkek öğretmenler
oluşturmaktadır. Bu öğretmenlerin %71’i lisans mezunu, %29 önlisans
mezunudur. Öğretmenlerin % 84,05’i 15 yıl ve üzeri, %5,8’i 10-14 , %2,9’u 5-9
ve %7,25’i de 1-4 yıl arası mesleki kıdeme sahip olduğu görülmektedir.
Gerçekleştirilen Mann-Whitney U test sonuçlarına göre puanların
katılımcıların cinsiyet değişkenliğine göre farklılık göstermediği tespit edilmiştir.
Ki-Kare Testi sonuçları incelendiğinde ise katılımcıların ölçekten aldıkları toplam
puanların mesleki kıdemleri ve öğrenim durumuna göre de anlamlı farklılaşma
göstermediği istatistiksel olarak tespit edilmiştir. Araştırmada, dördüncü sınıf
VI
Sosyal Bilgiler ders kitabındaki içeriğin söz konusu becerilerin kazandırmaya
uygunluğuna ilişkin öğretmen görüşlerinin ağırlıklı olarak, “orta düzeyde” olduğu
tespit edilmiştir. Öğretmenlerin ders kitabının temel becerileri kazandırmakta
“tam olarak” yeterli olmadığı görüşünü benimsedikleri anlaşılmaktadır.
Araştırmaya katılan öğretmenler, ders kitaplarındaki etkinliklerin sayısının az ve
içerik bakımından temel becerileri kazandırmada yetersiz olduğu, kitaptaki
konuların temel bilgilere ve kazanımlara uygun olmadığı, konuların bilgi ve içerik
bakımından öğrenci seviyesine uygun olmadığı, kazanımları değerlendirmeye
yönelik soruların ölçme ve değerlendirmede yetersiz olduğu, kitaptaki konuların
görsel açıdan eksik olduğu ve konulara ayrılan zamanın yetersiz olduğu yönünde
görüş belirtmişlerdir. Öğretmenler, dördüncü sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının
dışında temel becerileri kazandırmada diğer ders kitaplarının da eksik olduğu
görüşünü benimsemişlerdir. Araştırmada, ders kitaplarının temel becerileri
kazandırmada gerekli olduğu ancak tek başına yeterli olmadığından,
öğretmenlerin yardımcı kaynaklara ihtiyaç duyduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak araştırmaya katılan öğretmenler, ders kitabının temel becerileri
kazandırma bakımından orta düzeyde olduğunu ve geliştirilmesi gerektiği
görüşünü benimsemişlerdir.
This research was done for the purpose of studying teachers’ ideas about the
sufficiency of primary school 4th Grade Social Studies textbook’s contents to gain
basic skills on the Social Studies Curriculum. The mixed method, which is one of
the research approaches for collecting both qualitative and quantitative data,
analyzing them and using these data together, was used in this research. This
research’s work group consists of 80 classroom teachers, teaching at Grade 4,
from inside of 286 classroom teachers who work in 20 primary schools in Fatsa
District of Ordu Province. The feedback was provided by 69 of these teachers.
With reference to the data collection tool used in this research, the reliability
coefficient is found 0.926 as a result of Cronbach Alpha reliability and validity
analysis. The analysis of the data was done by using SPSS 22.0 statistical
programme on the computer and the frequency/percentage calculations, arithmetic
mean, standard deviation were calculated after analyzing the properties of the
range. The independent t-test, according to gender of teachers, and Chi-sguare
test, according to their educational background and occupational seniority, was
used in the data’s analysis. Those who participated in the survey were 36.23 %
female and 63.77 % male teachers. 71 % of these teachers are under-graduate and
29 % of them are associate degree graduate. It is seen that 84.05 % of the teachers
have occupational seniority for 15 years and over, 5.8 % have it between 10- 14 ,
2.9 % have it between 5-9 and 7.25 % have it between 1-4 years.
To the results of the Mann-Whitney U, it is identified that the scores do not
show any variance about the attendants’ gender variability. When the sguare test
autcome is analyzed, it was detected that the total scores the attendants got from
the scale according to their occupational status and educational backgraund do not
show any significant differentiation statistically. It is confirmed that the teachers’
opinions about the properness between the skills to be gained and the content in
VIII
the Primary school 4th Grade Social Studies textbook are mainly on medium level.
As it is understood, the teachers indicate the view that the textbook is
‘completely’ not enough for students to gain the basic skills. The teachers
attending the research estimated that the books do not have enough activities and
visuals, they are not adequate to gain the fundamental information and skills, the
subjects are not appropriate for acquisition and for the level of the students and
both the time sparing for content and the assessment and the evaluation are not
sufficient. The teachers have adopted the idea that other textbooks, apart from the
4th Grade Social Studies textbook, are lack of acquiring basic skills, too. In the
research, it is found that the textbooks are essential to redound basic skills but not
enough singly and teachers need supplementary resources.
As a result, the teachers participating in the search have adopted the idea
that the textbook is mid-level in terms of acquiring basic skills and it should be
developed.
