Sinemada Oryantalist ve Oksidentalist Söylem:Fatih Akın Filmleri Örneği

Abstract

Avrupalı düşünürlerin 18. yüzyıldan itibaren dünyayı iki bölgeye ayırmasıyla, dünyanın en çok meşgul olduğu sosyo-ekonomik konulardan biri Doğu-Batı karşıtlığı olmuştur. Doğu ve Batı sadece coğrafi bir yön değil, belirli bir bakış açısını ve dünya görüşünü simgeleyen bir fikirdir. Batı 13. yüzyıldan itibaren ürettiği Oryantalizm kavramıyla, kendi egemenliğini kurmak adına Doğu’yu metinselleştirip, küçültücü özellikler yükleyerek, bir söylem olarak yeniden yaratmıştır. Oksidentalizmin ortaya çıkmasında etkili olan oryantalizmin uzun bir geçmişe sahip olmasına karşılık, oksidentalizmin tarihi kısadır. Doğunun Batı’ya bakışını ele alan yeni bir dal olan Oksidentalizm kavramı 1992’de bir bilim dalı olarak ortaya çıkmıştır. Batı, sinema öncesi bilim ve sanat dalları aracılığıyla, Doğu’ya ilişkin yaratmak istediği algı ve sahip olduğu kalıplaşmış görüşleri doğrultusunda ortaya koyduğu ürünlerle, daima merkez ve iktidar konumunda olduğunu göstermiş ve pekiştirmiştir. Buna hizmet eden en önemli sanat ve iletişim araçlarından biri olan sinema, geniş izleyici topluluklarına iletilen mesajlarla biçimlenmesi amaçlanan Doğu-Batı algısı açısından, ideolojik olarak oldukça önemli bir işlev kazanmıştır. “Sinemada Oryantalist Ve Oksidentalist Söylem: Fatih Akın Filmleri Örneği” başlıklı bu araştırmada, Türk-Alman sinemasının önde gelen isimlerinden biri olan Fatih Akın’ın filmleri ekseninde, sinemada oryantalist ve oksidentalist söylemlerin hangi bağlamda gerçekleştiğinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Oryantalizm ve oksidentalizm kuramları ayrıntılarıyla incelenmiş, tarihsel süreç içerisinde değişen anlamları üzerinde durulmuştur. Bu iki kuramın sinema ile ilişkisi ele alınarak, bu kuramların bir söylem olarak sinema aracılığıyla nasıl üretildikleri incelenmiştir. Literatür tarama yoluyla elde edilen bulgular ışığında, eleştirel söylem analizi metoduyla, araştırmanın örneklemini oluşturan “Kısa ve Acısız”, “Temmuz’da”, “Solino”, “Duvara Karşı”, “Yaşamın Kıyısında”, “Aşka Ruhunu Kat”, ve “Kesik” filmleri, kronolojik sırayla, oryantalist ve oksidentalist söylemler açısından ele alınmıştır.

As European thinkers have divided the world into two regions since the 18th century, the East-West opposition has been one of the socio-economic contexts in which the world is most engaged. East and West are not only a geographical direction, but an idea that symbolizes a certain point of view and world view. By the concept of Orientalism that the West has produced since the 13th century, it has recreated the East as a discourse by textualizing and downplaying the East in order to establish its sovereignty. While the orientalism, which is effective in the emergence of occidentalism, has a long history, the history of occidentalism is short. The concept of Occidentalism, a new branch examining Orientalism, emerged as a science branch in 1992. Through the pre-cinema science and arts branches, with the perception it wants to create with regard to the East and through the products in accordance with its own stereotyped views, the west has shown and reinforced that it has always been in the center and the leading position. Cinema, efficacious as one of the most important means of art and communication tools, has gained an ideologically important function in terms of the East-West perception that has been intended to be shaped by the messages conveyed to a wide audience. In this research titled "Orientalist and Occidentalist Discourse in Cinema: A Sample of Fatih Akin Films", it is aimed to show in what context the orientalist and occidentalist discourses in the cinema are realized in the context of the films of Fatih Akin, one of the leading names of Turkish-German cinema. Theories of orientalism and occidentalism have been studied in detail and their meanings that have changed in historical process have been emphasized. By discussing the relationship between these two theories, it has been examined how these theories have been produced as a discourse through cinema. In the light of the findings obtained through the literature review and by the critical discourse analysis method, films that are the sample of the research; "Kurz und Schmerzlos", "In July", "Solino", "Head On", "The Edge of Heaven", “Soul Kitchen” " The Cut " have been taken up in chronological order and in terms of orientalist and occidentalist discourses.