İlyas Esenberli’nin Köşpendiler( II.Kitap) Jantalas Adlı Eserinin Kazak Türkçesinden Türkiye Türkçesine Aktarımı Ve Transkripsiyonu

Abstract

İlyas Esenberlin’in Köşpendiler üçlemesinin (trilog) ikinci romanı olan ‘Jantalas’, yazarın kütüphane ve arşivlerde incelemelerde bulunarak birinci elden kaynakların verdiği bilgiler çerçevesinde Kazak Hanlığı’nın kuruluş yıllarının olaylarını romanlaştırdığı bir eserdir. Bilindiği gibi 15. asrın ortaları Karadeniz’in kuzeyinden Kazak bozkırlarının içlerine kadar, Kafkaslardan, Türkistan hudutlarına kadar ulaşan Deşt-i Kıpçak sahasında hüküm sürmekte olan Altınordu devletinin inkıraz dönemidir. Bu devletin dağılmaya başlamasıyla Deşt-i Kıpçak’ta, Kazan Hanlığı, Kırım Hanlığı, Astarhan hanlığı gibi yeni Türk devletleri ortaya çıktı. Ebulhayır döneminde devletin Moğol baskıları karşısında fazla bir varlık gösterememesi üzerine Altınordu hanları neslinden gelen Barak Han’ın oğlu Janibek ve yeğeni Gerey kendilerine bağlı boylar ve uruğlarla birlikte Ebulhayır’dan ayrılarak Kazak Hanlığı olarak bilinen yeni bir hanlığın temellerini attılar. İşte bu romanda Ebulhayır döneminde Kazak uruğlarının Kazak Hanlığı idaresi altında toplanması, Ebulhayır’a karşı Kazak Hanlığı’nın kurucuları Janibek ve Gerey’in verdiğ mücadeleler, han ordasında yaşanan hadiseler, ihanet ve zorbalıklar ortaya konulmuştur. Bu tez çalışmasında Kazak Türklerinin dili, tarihi, kültürü ortaya konularak İlyas Esenberlin tarafından kaleme alınan ‘Jantalas’ romanı incelenmeye çalışılmıştır.