Türkçede Tamlamalar

Abstract

Tamlama, bir adın, anlamının türlü anlam ilgileriyle tamamlanması, belirtilmesi için, bir başka ad, adıl, sıfat ya da ilgeçle oluşturduğu birlikteliktir. Bir ad, bir başka adla ilgi kurarak, “evin işi”, “evin kedisi”; “ev işi”, “ev kedisi” gibi ad tamlamaları ya da adılla ilgi kurarak, “kendi işin”, “kendisinin sözü”, “senin evin”, “sizin çocuğunuz" gibi adıl tamlamaları veya sıfatla birleşerek “güzel ev”, “bu öğrenci”, "verimli iş” gibi sıfat tamlamaları ya da "ihtiyar adamın genç karısı ” gibi karma tamlamalar meydana getirir. Bir ad tamlamasında tamlayan (ilk ad) yardımcı öge, tamlanan (ikinci ad) asıl öğedir. Ad tamlamasında asıl anlam ikinci sözcüktedir. Birinci sözcük onu niteler ve sınırlar. Tamlamalar işleyişçe ad değerindedir; dizimsel yapıda adın alabileceği tüm görevleri üstlenirler. Bu çalışmada tamlama türleri ve tamlamaların içyapıları farklı bir açıdan ele alınmaktadır.