AMONYUM SÜLFAT VE KALSİYUM NİTRAT UYGULAMALARININ BROKKOLİDE AGRO-MORFOLOJİK ÖZELLİKLER VE BİOAKTİF BİLEŞİKLER ÜZERİNE ETKİSİ

Abstract

Bu çalışma 2018-2019 vejetasyon dönemi içerisinde Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri bölümü uygulama arazisi ve laboratuvarında yürütülmüştür. Denemede bitkisel materyal olarak Monet, Karadede ve İtalyan brokkoli çeşitleri ile azot kaynağı farklı olan amonyum sülfat (%21 N) ve kalsiyum nitrat (%15 N) gübreleri kullanılmıştır. Çalışmada bitki boyu, gövde çapı, yaprak sayısı, taç ağırlığı, taç boyu- çapı, yaprak eni- boyu, yaprak sap uzunluğu, yaprak taze ve kuru ağırlığı ile bioaktif bileşenler ile yaprakta bazı makro ve mikro besin elementi içerikleri incelenmiştir. Denemede İtalyan çeşidi bitki boyu (20.90 cm), gövde çapı (21.67 mm) ve taç ağırlığı (42.47 g) bakımından en yüksek değerleri vermiştir. Bununla birlikte elde edilen bulgular amonyum sülfat gübrelemesinin brokkolide gövde çapı, taç ağırlığı, taç uzunluğu, taç çapı, yaprak uzunluğu, yaprak eni, yaprak sapı uzunluğu ile yaprak taze ve kuru ağırlığı gibi birçok parametre değerlerini önemli derecede artırdığını göstermiştir. Buna karşılık kalsiyum nitrat uygulamasının ise erkencilik meydana getirdiği gözlenmiştir. Bununla birlikte amonyum sülfat uygulamasının bitkilerde özellikle Zn ve Mn alımını teşvik ettiği ve az da olsa Fe bakımından bitkinin topraktan daha fazla faydalanmasını sağladığı tespit edilmiştir. Kalsiyum nitrat uygulaması amonyum sülfat gübrelemesine göre taçlarda toplam fenolik (sırasıyla 0.222 ve 0.181 mg/100 g), toplam flavonoid (sırasıyla 0.454 ve 0.355 g/100 g) içerikleri ve FRAP testine göre antioksidan aktivitesi (sırasıyla 0.239 ve 0.190 mmol/100 g) değerlerini artırmıştır. Buna karşılık amonyum sülfat uygulaması da DPPH testine göre antioksidan aktivitesini kalsiyum nitrat uygulamasından daha fazla artırmıştır (sırasıyla0.771 ve 0.741 mmol/100 g).

This study was carried out in the field and laboratory of Ordu University Faculty of Agriculture, Department of Horticulture in 2018-2019 vegetation period. Monet, Karadede and Italian broccoli varieties were used as plant material in the experiment. Ammonium sulfate (21%) and calcium nitrate (15% N), which have different nitrogen sources, were used as experimental factor. In the study, plant height, stem diameter, leaf number, crown weight, crown height-diameter, leaf width, leaf stem length, leaf fresh and dry weight, bioactive compounds and some macro and micronutrient content in the leaf were examined. Further, the findings obtained showed that ammonium sulfate fertilization significantly increased many parameter values such as stem diameter, crown weight, crown length, crown diameter, leaf length, leaf width, petiole length and fresh and dry weight of the leaf in broccoli. On the other hand, calcium nitrate application caused early crown formation in plants. In addition, it was determined that the application of ammonium sulfate increased the Zn and Mn uptake in plants and enabled the plant to benefit more from the soil in terms of Fe. Calcium nitrate application provided higher total phenolic and total flavonoid contents than ammonium sulfate. Calcium nitrate application provided higher total phenolic (0.222 and 0.181 mg / 100 g, respectively), total flavonoid (0.454 and 0.355 g / 100 g, respectively) contents and antioxidant activity (in terms of FRAP test) values (0.239 and 0.190 mmol / 100 g, respectively) than ammonium sulfate. However, ammonium sulfate brought forth the more antioxidant activity than calcium nitrate (0.771 and 0.741 mmol/100 g respectively) in DPPH.