Bu çalışma 2019 vejetasyon döneminde Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Bahçe Bitkileri Bölümünde yer alan doku kültürü laboratuvarında gerçekleştirilmiştir.
Bitkisel materyal olarak, ‘Balıkçı Siyahı’ üzüm tipinin (Vitis labrusca L.) aktif
büyüme dönemindeki sürgün uçları kullanılmıştır. Eksplantlar yüzey sterilizasyonları
yapıldıktan sonra sürgün oluşturması amacıyla1 mg/l Benzil Adenin’ in (BA)
bulunduran Murashige and Skoog (MS) besin ortamı içinde kültüre alınmıştır. BA
içeren ortamda kültüre alınan eksplantlardan süren sürgünler köklendirme aşamasında
beş farklı Polietilen Glikol (PEG) dozu (%0, 1.5, 3.0, 4.5, 6.0) içeren MS besin
ortamına transfer edilmiştir. Üç haftalık kültür sonunda bu sürgünlerde bitki canlılığı
(%), sürgün uzunluğu (cm), sürgün boğum sayısı (n), sürgündeki yaprak sayısı (n),
klorofil miktarı, sürgün yaş ağırlığı (g), sürgün kuru ağırlığı (g), yaprak taze ve kuru
ağırlığı (g), hücre zarı zararlanma oranı (%), zararlanma derecesi, sürgün tolerans
oranı, yaprak turgor ağırlığı (g), eksplant oransal su kapsamı (%), iyon akışı (%), kök
sayısı (n), kök uzunluğu (cm), kök yaş ve kuru ağırlığı (g) incelenmiştir. Sonuç olarak
PEG dozlarının artmasıyla hücre zarı zararlanma oranının, zarar derecesinin, iyon
akışının arttığı, büyüme ve gelişmenin gerilediği, bitki yaş ve kuru ağırlığı ile kök
sayısı, kök uzunluğu, kök yaş ve kuru ağırlığının azaldığı belirlenmiştir. Özellikle
%4.5 ve %6.0 PEG içeren besin ortamlarında zararlanmanın fazla olup bitkide büyüme
ve gelişmenin önemli ölçüde azaldığı tespit edilmiştir.
This study was carried out in the tissue culture laboratory of the Horticulture
Department of Faculty of Agriculture of Ordu University during the vegetation period
of 2019. As the plant material, the shoot tips of the ‘Balıkçı Siyahı’ genotype (Vitis
labrusca L.) were used during the active growth period. The explants were cultured in
Murashige and Skoog (MS) nutrient medium containing 1 mg/l Benzyl Adenine (BA)
to form shoots after surface sterilization. Growing shoots from explants cultured in BA
media were transferred to MS nutrient medium containing five different Polyethylene
Glycol (PEG) doses (0, 1.5, 3.0, 4.5, 6.0 %) during rooting. Plant viability (%), shoot
length (cm), number of shoot internodes (n), number of leaves in the shoot (n),
chlorophyll amount, shoot wet weight (g), shoot dry weight (g), wet and dry weight of
leaves (g), cell membrane damage rate (%), degree of damage, shoot tolerance rate,
leaf turgor weight (g), explant proportional water scope (%), ion flow (%), number of
roots (n), root length (cm), wet and dry weight of roots (g) were examined at the end
of three weeks of culture on these shoots. As a result, with increasing PEG doses, it
was determined that cell membrane damage rate, damage level, ion flow increased.
Growth and development, wet and dry weight of plant and root number, root length,
wet and dry weight of root decreased.
