Bu çalışmada Ordu ilinden değişik fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip toprak
örneklerinin fosfor adsorpsiyon ve desorpsiyon kapasiteleri belirlenmiştir. Toprakların
fosfor adsorpsiyon karakteristiklerinin belirlenmesinde Langmuir adsorpsiyon izotermi
uygulanmıştır. Bu amaçla, deneme toprakları sabit sıcaklıkta değişik
konsantrasyonlarda (0, 0.2, 0.4, 0.6, 0.8 ve 1 mg kg-1
) fosfor içeren çözeltiler
uygulanarak, topraklar dengeye getirilmiş ve adsorbe edilen fosfor miktarı
belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre uygulanan fosforun özellikle düşük
konsantrasyonlarında daha yüksek miktarlarda adsorbe olduğu belirlenirken,
adsorpsiyon değerlerinin ortalama olarak % 74.20-91.54 arasında değiştiği
belirlenmiştir. Denemede desorpsiyon sonuçları incelendiğinde adsorpsiyon
değerlerinin aksine artan dozlarda uygulanan fosfor ile birlikte topraklar tarafından
desorbe olan fosfor miktarının artış göstererek % 2.97-13.09 arasında değişiklik
gösterdiği saptanmıştır. Deneysel yollarla bulunan C ve x/m değerlerinden Langmuir
adsorpsiyon denklemlerinin doğrusallaştırılmış şekli kullanılarak adsorpsiyon
maksimumları (b) ve adsorpsiyon enerji katsayıları (k) hesaplanmış ve bu sonuçlara
göre toprakların b değerlerinin 67-714 mg P kg-1
, k değerlerinin ise 0.024 ile 0.968 l
mg-1arasında değiştiği belirlenmiştir. Toprakların fosfor adsorpsiyonlarının
belirlenmesi doğru bir gübreleme programının oluşturulması ve özellikle ekonomik
çevresel kayıpların azaltılması açısından yarar sağlayacaktır.,
In this study, the phosphorus adsorption and desorption capacities of soils of
different physical and chemical properties were determined in Ordu province. In the
identification of the phosphorus adsorption characteristics of the soils, the Langmuir
adsorption isotherm was applied. For this purpose, the experiment soils are equilibrated
with solutions containing phosphorus at different concentrations (0, 0.2, 0.4, 0.6, 0.8
and 1 mg kg-1
) at constant temperature and the amount of phosphorus absorbed by the
soils was determined. According to the research conclusions, it is determined that the
phosphorus applied at lower concentrations is adsorbed at higher rates, while the
adsorption values ranged between 74.20- 91.54% on the average. When the desorption
values are examined in the experiment, it has been determined that the amount of
phosphorus desorbed by the soils, displayed an increase varying varied between 2.97-
13.09%, together with the phosphorus applied in increasing doses, contrary to the
adsorption values. Using the linearized form of the Langmuir adsorption equations, the
adsorption maxima (b) and the adsorption energy coefficients (k) have been calculated
from the C and x/m values determined experimentally, and according to these
conclusions, it was determined that the b values of the soils were in the range of 67-714
mg P kg-1
, while the k values were in the range of 0.024 to 0.968 l mg -1The
identification of the phosphorus adsorption of the soils will be of benefit in the
formation of a correct fertilization program and especially in reducing economic
environmental losses.
