Bu çalışmada, fındık zurufu kompostu ve hayvan altlığının mısır bitkisinin rizosfer bölgesindeki toprağın bazı biyolojik ve kimyasal özelliklerine olan etkileri araştırılmıştır. İki ayrı deneme olarak planlanan çalışmadaki her bir deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 6 tekrarlı ve 6 uygulama konusu olacak şekilde 72 saksı sera denemesi üzerinde yürütülmüştür. Denemede fındık zurufu kompostu (FZ) ve hayvan altlığı (HA) çeşitli oranlarda karıştırılarak (kontrol, %100 FZ, %100 HA, %75 FZ + %25 HA, %25 FZ + %50 HA, %50 FZ + %50 HA) inkübasyon ve mısır bitkisi saksı denemesinde uygulanmıştır. İnkübasyon denemesinde 15 (1. dönem), 30 (2. dönem) ve 60. (3. dönem) günlerinde, rizosfer bölgesinde ise mısır hasadından sonra toprak örnekleri alınmış ve bu topraklarda biyolojik ve kimyasal toprak analizleri yapılmıştır. Fındık zurufu kompostu ve hayvan altlığı inkübasyon ve rizosfer bölgesinde toprakların biyolojik ve kimyasal özelliklerini olumlu etkilemiştir. İnkübasyon denemesinde CO2 oluşumu, mikrobiyal biyomas –C, dehidrogenaz, üreaz ve arilsülfataz enzim aktivitelerinde artışa sebep olmuş ve istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.01 ve p<0.05). Rizosfer bölgesi topraklarında aril sülfataz enzim aktivitesi dışında tüm biyolojik analizler (CO2 oluşumu, mikrobiyal biyomas –C, dehidrogenaz ve üreaz enzim aktiviteleri) istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.001). Biyolojik analizler değerlendirildiğinde inkübasyon ve rizosfer bölgesi topraklarında %75 FZ+%25 HA dozu en etkili uygulama olarak ön plana çıkmıştır. Dönemler göz önüne alındığında ise biyolojik analizlerde en etkili dönemin üreaz enzim aktivitesi dışında 1. ve 3. dönem olduğu belirlenmiştir. Deneme sonucunda fındık zurufu kompostu ve hayvan altlığı uygulamalarının toprakların organik madde içerikleri ile fosfor (P) ve potasyum (K) olmak üzere alınabilir makro ve mikro element içeriklerini artırdığı gözlenmiştir. Fındık zurufu kompostu ve hayvan altlığının farklı dozlarda kullanılması, mısır bitkisinin kök bölgesindeki enzim aktivitesi artırdığı ve olumlu yönde etkiler yaptığı tespit edilmiştir.,
In this study, the effects of hazelnut sour compost and animal litter on some biological and chemical properties of soil in the rhizosphere region of corn plant were investigated. Each experiment in the study, which was planned as two separate experiments, was carried out on 72 pot greenhouse experiments with 6 replicates and 6 application subjects according to the experiment design. In the experiment, hazelnut husk compost (FZ) and animal litter (HA) were mixed at various ratios (control, 100% FZ, 100% HA, 75% FZ + 25% HA, 25% FZ + 50% HA, 50% FZ + 50% HA) incubation and corn plant pot experiment. Soil samples were taken on the 15th (1st period), 30th (2nd period) and 60th (3rd period) days after incubation and after the corn harvest in the rhizosphere zone and biological and chemical soil analyzes were performed on these soils. Hazelnut husk compost and animal litter had positive effects on the biological and chemical properties of soils in the incubation and rhizosphere area. In the incubation experiment, the formation of CO2 production, microbial biomass –C, dehydrogenase, urease and arylsulfatase enzyme activities caused an increase and was statistically significant (p<0.01 and p<0.05). In the rhizosphere region, all biological analyzes (CO2 production, microbial biomass –C, dehydrogenase and urease enzyme activities) except aryl sulfatase enzyme activity were statistically significant (p <0.001). When biological analyzes were evaluated, 75% FZ + 25% HA dose was the most effective application in incubation and rhizosphere area of soils. When the periods were taken into consideration, the most effective period in biological analyzes was found to be the first and third periods except urease enzyme activity. As a result of the experiment, it was observed that hazelnut husk compost and animal litter applications increased the organic matter content of the soils and phosphorus (P) and potassium (K), and the macro and micro element contents. It was determined that the use of hazelnut husk compost and animal litter in different doses increased the enzyme activity in the root area of the corn plant and had positive effects.
