Serbest yaşayan amiplerden Acanthamoeba türleri, Acanthamoeba keratiti, Granülomatöz
amibik ensefalit, Kutanöz acanthamoebiasis gibi önemli hastalıkların etkenidir. Serbest
yaşayan amip kaynaklı enfeksiyon olgularının tamamen tedavi edilmesi oldukça zordur.
Trofozoitler, olumsuz şartlarda kistleştiklerinden yeterli ve etkili olmayan tedavilerde
enfeksiyon genellikle tekrarlayabilmektedir. Günümüze kadar aşılagelen tedavi yöntemlerine
karşı kistlerin trofozoitlerden daha fazla direnç göstermesi, Acanthamoeba enfeksiyonlarında
etkili ilaç kombinasyolarının uygulandığı tedavilerde ciddi yan etkilerin görülmesi, mevcut
ilaçların istenilen aktivite ve selektiviteye sahip olmaması gibi nedenler tıp dünyasını yeni ve
daha etkili ilaç arayışına yönlendirmiştir. Bu çalışmada, O. sigmoideum ve T. orientalis
bitkilerinden elde edilen ringer ve metanol özütlerinin Acanthamoeba castellanii kist ve
trofozoitleri üzerindeki yüzde (%) canlılık etkisi ve IC50 değeri araştırılmıştır. A. castellanii
trofozoit formu üzerindeki IC50 değeri 72., 48., 24., 8., 6., 3. ve 1. saatlerde sırasıyla, O.
sigmoideum’un metanol özütünde, 2.9, 6.6, 8.3, 10.1, 12.1, 15.6 ve 23.2 mg/ml, O.
sigmoideum’un ringer özütünde, 7.3, 8.4, 8.9, 11.9, 13.3, 16.7 ve 24.2 mg/ml, T.orientalis’in
metanol özütünde, 4, 7.2, 8.7, 11.1, 14.1, 21.4 ve 23.8 mg/ml, T. orientalis ringer özütünde,
8.5, 11.1, 14.4, 15.9, 20.9, 23.9 ve 25.8 mg/ml olarak saptanmıştır. O. sigmoideum’un 40
mg/ml metanol özütü 48. ve 72. saatlerde tüm trofozoitleri öldürmüştür. O. sigmoideum’un
ringer özütünde ise 72. saatte % canlılık oranı 2.0 ± 0.0 olarak tespit edilmiştir.
T.orientalis’in 80 mg/ml’deki metanol özütü 72. saatte tüm trofozoitleri öldürmüştür.
T.orientalis’in ringer özütünde ise 72. saatte % canlılık oranı 1.6 ± 0.3 olarak bulunmuştur.
Çalışmanın sonucunda, O. sigmoideum ve T. orientalis bitki özütlerinin A. castellanii
trofozoit ve kistleri üzerinde sitotoksik aktiviteye sahip olduğu ve bu aktivitenin
konsantrasyonlara bağlı olarak değiştiği vurgulanmıştır. Ayrıca, O. sigmoideum özütünün,
trofozoitler ve kistler için T. orientalis’e göre daha güçlü amoebisidal etki gösterdiği
belirlenmiştir. O. sigmoideum ve T. orientalis bitkilerinden elde edilen özütlerin
Acanthamoeba enfeksiyonlarında fitoterapi amacıyla kullanılabilecek alternatif ürünler
olabileceği ortaya konulmuştur. Ayrıca, kullanılan özütlerin sitotoksik aktiviteye neden olan
etken maddelerinin tespiti ve biyolojik etkinliğinin doğrulanması için bu çalışmanın temel
oluşturacağı düşünülmektedir.
Acanthamoeba species, which are free living amoebas, cause important diseases such as
Acanthamoeba keratiti, Granulomatous amoebic encephalitis, Cutaneous acanthamoebiasis.
Completely treatment of free-living amoebic infections is very difficult. Because
trophozoites convert to cysts in adverse conditions, infections can often recur in adequate
and ineffective treatments. The medical world have led to the search for new and more
effective medicines for reasons such as cysts show more resistance than trophozoites against
treatment methods coming up to nowand serious adverse reactions in the treatment of
effective drug combinations for Acanthamoeba infections and lack of desired activity and
selectivity of existing drugs for Acanthamoeba. In this study, the percent (%) viability and
IC50 values of Acanthamoeba castellanii cysts and trophozoites exposed to ringer and
methanol extracts obtained from O. sigmoideum and T. orientalis plants were investigated.
The IC50 value of A. castellanii trofozoit form at 72., 48., 24., 8., 6., 3. and 1. hours were
determined in methanol extract of O. sigmoideum with 2.9, 6.6, 8.3, 10.1, 12.1, 15.6 and 23.2
mg/ml, in the ringer extract of O. sigmoideum with 7.3, 8.4, 8.9, 11.9, 13.3, 16.7 and 24.2
mg/ml, in the methanol extract of T. orientalis with 4, 7.2, 8.7, 11.1, 14.1, 21.4 23.8 mg/ml
and in the ringer extract of T. orientalis extract with 8.5, 11.1, 14.4, 15.9, 20.9, 23.9 and 25.8
mg/ml, respectively. O. sigmoideum 40 mg/ml methanol extract showed lethal effect for the
all trophozoites at 48. and 72. hours. The viability (%) of the ringer extract of O. sigmoideum
at 72. hours was 2.0 ± 0.0. T. orientalis 80 mg/ml methanol extract showed lethal effect for
the all trophozoites at72. hours. The viability (%) of the ringer extract of T. orientalis at 72.
hours was found to be 1.6 ± 0.3. As a result of the study, it was emphasized that O.
sigmoideum and T. orientalis plant extracts had cytotoxic activity on A. castellanii
trophozoites and cysts, and this activity changed depending on the concentrations.In
addition, it has been determined that O. sigmoideum extract has a stronger amoebicidal
activity for trophozoites and cysts than T. orientalis. The extracts from O. sigmoideum and T.
orientalis plants have been shown to be alternative products for phytotherapy in
Acanthamoeba infections. It is thought that this work will be the basis for the identification
of the cytotoxic activity of the causative agents of the used plant extracts and the validation
of their biological activity
