Sibirya’dan Çin’e Gönderilen Rus Elçisi İvan Petlin’in Seyahatnamesi (1618-1619)

Abstract

XVII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Altın Orda hanlıklarını hâkimiyeti altına alan Ruslar hızla Sibirya’nın uçsuz bucaksız topraklarında yayılmaya başladı. Romanov Hanedanlığı dönemiyle sorunlar dönemini geride bırakan Rusya dış politikada daha belirleyici adımlar atmayı hedefledi. Devlet hudutlarını genişletme yolunda Sibirya’nın bilinmeyen bölgeleri keşfedilmeye başlandı. Rus kolonizasyonun sağlandığı Sibirya toprakları üzerinden zengin Çin’e giden yollar ve su kaynaklarının belirlenmesi cazip bir fikir olarak ortaya çıktı. Çin pazarları ve malları hem Ruslar hem de Avrupalı devletlerin kârlı ticaret emellerini perçinleyen bir madendi. İngilizler, Çin’e giden yolları bulma gayesiyle Rus devletinden Sibirya topraklarından geçebilme izni istedi. Ancak Ruslar elde edeceği ticarî kazançlara İngilizler olmadan erişmek istiyordu. Mihail Federoviç döneminde derhal Rus-Çin ilişkilerinin teşkil olunması amacıyla Sibirya Kozaklarından İvan Petlin önderliğinde Çin’e gidecek Rus elçiliği tertiplendi. 9 Mayıs 1618 yılında Tomsk’tan yola çıkarak Sibirya ve Moğolistan topraklarından Çin’e giden elçilik heyeti görevini tamamlayınca tam bir yıl sonra 16 Mayıs 1619 tarihinde Tomsk’a geri döndü. İvan Petlin, Çin imparatorundan getirdiği mektubu ve Çin devletinin karayolları, su kaynakları ve diğer eyaletlerin detaylı raporlarını Rus devletine sundu. Ruslar Çince mektubu 56 yıl boyunca çeviremeden bu ticarî ortaklığın gecikmesine neden oldu. İvan Petlin elçilik misyonunu başarıyla tamamlamasına rağmen Rusya’nın bu erteleme tutumu Çin ile yapılacak çoğu ortaklığın gecikmesine yol açtı. Rusya, XVII. yüzyıl boyunca Pasifik Okyanusu kıyılarına kadar ulaşmış; Kozaklar vasıtasıyla devlet hudutlarını genişletmiştir. Kozak İvan Petlin’in elçiliği ise iki devlet arasındaki temasları güçlendirmiş; Rusya’dan Çin’e gönderilecek diğer elçiliklerin önünü açmıştır. Bugün Rus-Çin ilişkilerinin temelleri İvan Petlin’in Sibirya toprakları üzerinden gerçekleştirdiği seyahat sayesinde teşekkül etmiştir.

Having dominated the Golden Horde khanates since the second half of the 17th century, the Russians began to spread rapidly in the vast lands of Siberia. Russia, which left behind the period of problems with the Romanov Dynasty, aimed to take more decisive steps in foreign policy. Unknown regions of Siberia began to be discovered on the way to expand the state borders. It turned out to be an attractive idea to determine the routes and water resources to rich China through the Russian colonized Siberian lands. Chinese markets and goods were a mine that reinforced the lucrative trade ambitions of both Russians and European states. The British asked the Russian state for permission to pass through the Siberian territory in order to find the routes to China. However, the Russians wanted to reach their commercial gains without the British. In the period of Mikhail Federovich, organized the first official Russian embassy to go to China under the leadership of Ivan Petlin, one of the Siberian Cossacks, in order to establish Russian-Chinese relations immediately. On May 9, 1618, the embassy delegation departing from Tomsk and going to China from Siberia and Mongolia lands returned to Tomsk exactly one year later on May 16, 1619. Ivan Petlin presented the letter he brought from the Chinese king and detailed reports of the Chinese state’s roads, water resources and other provinces to the Russian state. This commercial partnership was delayed before the Russians could translate the Chinese letter for 56 years. Although Ivan Petlin successfully completed his embassy mission, Russia’s procrastination delayed most partnerships with China. Russia reached the shores of the Pacific Ocean during the 17th century; He expanded the borders of the state through the Kozaklar. The embassy of Kozak Ivan Petlin strengthened the contacts between the two states; It paved the way for other embassies to be sent from Russia to China. Today, the foundations of RussianChinese relations were formed thanks to Ivan Petlin’s travels through Siberia