Tokat İli Almus Yöresinde Yapılan Cem Ritüellerinin Müzikal Açıdan İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Tokat İli Almus Yöresinde süre gelen cem geleneklerinin yapılmasında önemli bir yer olan ezgiler, ezgilerin ölçüsü, makamı gibi konular ele alınarak akabinde deyişler, duvaz-ı imamlar ve semahlar gibi konular incelenip ortaya konulması amaçlanmaktadır. Yöreyi ele almadan önce Aleviliğin ne olduğu, nereden geldiği konusuna değinilecektir. Yüzyıllar öncesine dayanan Aleviliğin bu zamana kadar yolculuğu sırasında etkileşim içinde olduğu kültler ve yaşayan ve yaşamakta olan dinler varsa bunlardan bahsedilecek ardından ezgisel olarak analizler yapılarak Alevi Kültürü’nün Türk halk müziğinde yeri ve önemini belirtilmiş olacaktır. Geçmişten günümüze kadar kendi içerisinde filizlenmeye devam eden Alevi gelenekleri Türkiye ve diğer Coğrafyalarda kalıtsal izler bırakarak özellikle Anadolu kesiminde etkisini göstermeye devam etmektedir. Anadolu’daki yapılan cem törenlerinin amacı ve içeriği, yolu kısmen aynı gözükse de aslında yöreden yöreye gerek işleyiş gerek müzikal (makamı, ölçüsü, kullanılan enstrümanlar) bakımından farklılıklar görülmektedir. Bu çalışmada Aleviliğin önemli merkezlerinden olan Tokat’ın Almus ilçesini araştırıp gözlem, röportaj, video ve ses kayıtları sunarak yörenin cem törenlerinde çalınan ezgileri analiz edilecektir.

In this study, it is aimed to examine and reveal the subjects such as Tunes, Style of Tunes, Maqam, which are an important place in the making of cem Traditions in the Almus Region of Tokat Province, and then the subjects such as deyiş, duvaz-i imams and semahs. Before discussing the region, what Alevism is and where it comes from will be mentioned. If there are cults and living and living religions that Alevism has interacted with during its journey until this time, these will be mentioned, and then the place and importance of Alevi Culture in Turkish folk music will be stated by making melodic analyzes. Alevi traditions, which have continued to sprout in itself from the past to the present, continue to show their influence, especially in the Anatolian part, leaving hereditary traces in Turkey and other geographies. Although the purpose, content and way of the cem Ceremonies in Anatolia seem to be partially the same, there are actually differences from region to region in terms of both functioning and musical (maqam, measure, instruments used). In this study, the melodies played in the cem ceremonies of the region will be analyzed by researching the Almus district of Tokat, one of the important centers of Alevism, and presenting observations, interviews, video and audio recordings.