İlk Dönem İmanın Mâhiyeti Tartışmaları ( Zeyd B. Ali- Ebû Hanîfe Ve Kâsım B. Sellâm Özelinde)

Abstract

İslâm düşüncesinde en önemli kavramların başında gelmektedir. Din, iman ile başlamakta ve onunla birlikte anlam kazanmaktadır. İman kavramının önemine binaen imanın ne olduğu münakaşalarını ilk dönemlerden itibaren görülmüştür. Mâhiyeti itibarıyla somut ve evrensel bir karşılığı bulunmaması ona farklı anlamlar yüklenilmesini kaçınılmaz kılmaktadır. İlk dönemlerde iman kavramına yüklenen anlamlar Kitâbu’l-İman başlığı altında neşr edilmiştir. Bu eserler incelendiğinde İslâm düşünce tarihinde iman kavramına yüklenen anlamlar gün yüzüne çıkmaktadır. Bu çalışmada ilk dönem imanın mahiyeti tartışmaları Zeyd b. Ali, Ebû Hanîfe ve Kâsım b. Sellâm’ın risâleleri ışığında ele alınmıştır. Giriş kısmında öncelikle imanın mâhiyeti hakkında yapılan tartışmaların tarihçesine yer verilmektedir. Akabinde ilk dönem âlimleri arasında yer alan, fikrî yaklaşımlarıyla gerek geçmişte gerekse günümüzde insanlığa ışık tutan Zeyd b. Ali, Ebû Hanîfe ve Kâsım b. Sellâm’ın hayatı ve ilmî kişiliklerine değinilmiştir. Birinci bölümde imanın kavramsal tahlili yapılarak imanın mâhiyetine dair İslâm düşüncesindeki yaklaşımlara yer verilmektedir. İkinci bölümde ise kronolojik olarak bu âlimlerin iman nazariyeleri geniş çaplı olarak ele alınmaktadır.

Faith is one of the most important concepts in Islamic thought. Religion begins with faith and gains meaning with it. Due to the importance of the concept of faith, the debates about what faith is have been seen since the first periods. The fact that it does not have a concrete and universal equivalent in terms of its nature makes it inevitable to attribute different meanings to it. The meanings attributed to the concept of faith in the early periods were published under the title of Kitâbu'lİman. When these works are examined, the meanings attributed to the concept of faith in the history of Islamic thought come to light. In this study, the discussions on the nature of the early faith, Zayd b. Ali, Ebû Hanîfe and Kâsım b. Sallam's Considered in the light of epistles. In the introduction part, firstly, the history of the discussions about the nature of faith is given. Afterwards, Zeyd b. Ali, Ebû Hanîfe and Kâsım b. Sallam's life and scientific personalities are mentioned. In the first part, the conceptual analysis of faith is made and the approaches in Islamic thought about the nature of faith are given. In the second part, the faith theories of these scholars are discussed in a chronological order.,man,