Pers Hakimiyeti Altında Çukurova

Abstract

Pers Hakimiyeti Altında Çukurova” başlığı altında ele aldığımız tezin kapsamında Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay bölgeleri yer almaktadır. MÖ 542 yılında Anadolu ve Kilikya’nın (Çukurova) Pers kralı Kyros tarafından işgalinden sonra başlayan ve Büyük İskender’in MÖ 333’te yapmış olduğu İssos Savaşı sonucunda Anadolu’daki Pers hakimiyetine son vermesi ile tamamlanan tahmini 200 yıllık zaman diliminde Çukurova Bölgesi kentlerinin durumu kültürel, ekonomik ve politik açılardan değerlendirilmiştir. Persler hakimiyetleri altındaki toprakları satraplık sistemiyle yönetmişler ve gerçekleştirmiş oldukları fetihler ile Pers kralları imparatorluk sınırlarını devasa genişliğe ulaştırmıştı. Üç kıtaya yayılım gösteren Pers nüfuzunu sürekli ve sonsuz bir şekilde devam ettirebilmek adına bir yönetim sistemine gereksinim duyan Persler bu soruna satraplık olarak adlandırdıkları bir çeşit eyalet sistemiyle çare bulmuşlardır. Pers işgalinden sonra, Pers Savaşları nedeni ile sürekli egemen güçlere ödedikleri vergiler dolayısıyla ekonomik bakımdan yeterince hırpalanan Kilikya (Çukurova) halkı, ayrıca bu olumsuzluklar sonucunda kentlerin sanatsal ve mimari etkinliklerine de yansımış ve bu etkinlikleri nerede ise bitirme noktasına getirmiştir. Sus ve Persepolis sarayları Pers sanatında özellikle heykeltıraşlık ve mimaride başarısını ortaya koymaktadır. Perslerin Anadolu’daki kültürel varlıkları seramik, mimari, mühür, kabartma ve objeler ile anlaşılmaya çalışılmıştır. MÖ 6. ve MÖ 4. yüzyıllarda yazıt verilerine göre başkent olma özelliklerini taşıyan Meydancıkkale/Kirşu yerleşimi Pers ikonografisindeki kabartma parçaları da ele alındığında Pers sanatının etkisinde kalmıştır.

Adana, Mersin, Osmaniye and Hatay regions are included in the scope of the thesis we have discussed under the title of “Çukurova Under Persian Rule”. The situation of the cities of the Cukurova Region in an estimated 200-year period, which started after the occupation of Anatolia and Cilicia (Çukurova) by the Persian king Kyros in 542 BC and ended with the end of Persian domination in Anatolia as a result of the Battle of Issos in 333 BC It has been evaluated from cultural, economic and political perspectives. The Persians ruled the lands under their domination with the satrapy system and the Persian kings expanded the borders of the empire with their conquests. The Persians, who needed an administrative system in order to continue the Persian influence, which spread over three continents, continuously and endlessly, solved this problem with a kind of state system that they called satrapy. After the Persian occupation, the people of Cilicia (Cukurova), who were sufficiently battered economically due to the taxes they paid to the ruling powers due to the Persian Wars, also reflected in the artistic and architectural activities of the cities as a result of these negativities and brought these activities to the point of almost finishing. Sus and Persepolis palaces reveal their success in Persian art, especially in sculpture and architecture. The cultural assets of Persians in Anatolia were tried to be understood with ceramics, architecture, seals, reliefs and objects. In the 6th and 4th centuries BC, Meydancıkkale / Kirşu settlement, which has the characteristics of being the capital according to the inscription data, was influenced by the Persian art when the relief pieces in the Persian iconography are also considered.