234 numaralı Mardin Şer'iye Sicil Defteri metin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (H. 1288-1289)/(M. 1871-1872)

Abstract

234 Numaralı Mardin Şer'iye Sicil Defteri, Mardin şehrinin merkezi, köyleri ve Mardin'e bağlı eyalet, sancak, nahiye ve kaza gibi yerleşim yerlerinin iki yıllık (1288-1289)/(1871-1872) süre zarfında idari, sosyal, kültürel, ekonomik ve içtimai hayatta o dönemde yaşayan insanlar arasında yaşanan sorunları konu alan resmi mahkeme kayıtlarından oluşmaktadır. XIX. Yüzyılın sonlarında Mardin, Osmanlı Devleti'nin siyasi ve idari düzeni içerisinde Diyarbekir Eyaleti'ne bağlı olarak sancak ve kaza merkezi durumunda idi. Mardin'in Suriye, Irak ve Anadolu'nun geçiş noktasında bulunması hasebiyle ticari açıdan büyük bir önem taşıdığı ifade edilebilir. Bunun yanında Mardin'in sosyo-kültürel bakımdan gösterdiği bazı farklılıklar dışında bulunduğu İslam ve Osmanlı coğrafyasının genel özelliklerini taşıdığı da ifade edilebilir. Mardin'in; Müslüman, Hristiyan, Yahudi ve Süryani gibi farklı topluluklardan oluşan milletlere ev sahipliği yapmış olması, kültürel ve sosyal açıdan bir mozaik oluşturduğu kanaatini doğurmaktadır. Farklı milletlerden oluşan bu toplulukların asırlardır aynı çatı altında dil, din, mezhep ve ayrımcılığa düşmeden beraber yaşamaları kentte hoşgörünün, insanlığın, kardeşliğin, birlik ve beraberliğin olduğunun göstergesidir. Çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında, Mardin'in ismi, coğrafi konumu, kısaca tarihçesi, Şer'iye Mahkemeleri, Şer'iye Sicilleri ve önemi, Mardin Şer'iye Sicilleri hakkında genel bilgiler ve 234 Numaralı Mardin Şer'iye Sicil Defterinin tanıtımı hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Mardin'in idari yapısı, sosyal ve ekonomik hayat, aile ve komşuluk ilişkileri defterdeki hükümlerin sunduğu olanaklar çerçevesinde değerlendirilmesi yapılmıştır. İkinci bölümde metin transkripsiyonu verilmiş olup son bölümde ise hüküm özetlerine yer verilmiştir.

Registry book no 234 for Mardin Şer'iye consists of the official court records regarding the problems experienced among the people living in that period in administrative social, cultural, economic and social life for two years (1288-1289)/(1871-1872) in the center of Mardin city, villages and settlements such as township, sanjak, subdistrict and district of Mardin. At the end of XIX. Century Mardin was sanjak and a district center within the political and administrative order of the Ottoman Empire depending on the Diyarbakır province. It can be stated Mardin is of great commercial importance as it is located at the crossing point of Syria, Irag and Anatolia. Mardin Hand the common characteristics of Islamic and Ottoman geography, except for some social differences. That the city of Mardin hosts nations from various communities such as the muslim, Christian, Jewish and Syriac makes clear that it creates a mosaic in cultural and social terms. The fact that these communities of different nations have been living together for centuries under the same roof without making any segregation in language religion, sect and any racism and discrimination is an indicator of tolerance, humanity, brotherhood, unity and solidarity in the city. The study consists of introduction and three parts. In the Introduction part, about the name of Mardin, geographical location, briefly its history, Şer'iye courts, Şer'iye Registers and its importance, general information about Mardin Şer'iye Registers and the introduction of Registry book no 234 for Mardin Şer'iye have been given as information. In the first part, the administrative structure of Mardin, social and economic life, family and neighborhood relations were evaluated within the framework of the judgment in the book. In the second part, text transcription and in the last part, summary of the jugment has been expressed.